سيّدبن‌طاووس و حوزه‌هاي گوناگون ‌روايي - صفحه 101

چنان‌که از برخی سخنان سید برمی‌آید،۱ وی کتاب المُنتَقی من العُوَذ و الرُقی خود را اساساً برای یادکرد همین‌گونه حرزها نوشته بود و به گمان بسیار، حجم این‌گونه نقش‌های رمزی در آن بسیار بوده است، گرچه متأسفانه اکنون از این کتاب آگاهی‌ای نداریم. نکته دیگر این‌که برخی از این حرزها، از منابعی کم ‌و بیش شناخته‌شده گزارش می‌شود،۲ و برخی دیگر نیز از منابعی که برای ما شناخته‌شده نیستند.۳

10. گزارش از منابع ناشناخته

سید شمار شایان توجهی از دعاها را از منابعی که ظاهراً برای خود وی نیز ناشناخته بوده است، گزارش می‌کند. با توجه به پای‌بندی سید به معرفی منابع و یادکرد سند روایت‌ها، اگر در جایی از منبع روایت یا سند آن سخن نمی‌گوید، می‌توان چنین برداشت کرد که در این‌باره آگاهی‌هایی در دست نداشته است. برخی از این‌گونه دعاها را سید به گونه «وجاده»۴ روایت می‌کند،۵ گرچه شمار فراوانی را نیز با یادکرد نام کتاب و نام نویسنده آورده است.۶ ناگفته پیداست که در مواردی که سید به منبع شناخته‌شده‌ای ارجاع نمی‌دهد، همه آن‌چه گزارش می‌شود در شمار احادیث مرسل جای خواهند گرفت و از این زاویه می‌توان گفت، شمار این‌گونه احادیث در نگاشته‌های سید فراوان است. البته باید یادآوری کرد که با توجه به هدف و سیاق نگارش کتاب، این‌گونه احادیث در نگاشته‌ای هم‌چون مهج‌الدعوات بسیار فراوان‌تر از کتابی هم‌چون الإقبال است.

11. گزارش دعاها و آداب از غیرمعصوم

شماری از دعاهای گزارش‌شده از سوی سید، به معصومان علیهم السلام منسوب نیست؛ برای

1.. الأمان، ص۸۲.

2.. مهج‌الدعوات، ص۳۰ – ۳۱ که به قرینۀ آداب سفر (ترجمۀ الامان )، ص۱۷۱ از کتاب مُنیةالداعی علی‌بن محمد تمیمی گزارش می‌شود؛ دربارۀ وی نک: الذریعه، ج۲۳، ص۲۰۲.

3.. آداب سفر (ترجمۀ الأمان)، ص۱۸۶ – ۱۸۷: در این دو مورد سید یادآور شده است در کتاب السعادات خود، سند آن‌ها را نقل کرده است، ولی در الأمان سند از ابن‌عقده آغاز می‌گردد و به هر روی، اکنون منبع این دو حدیث برای ما ناشناخته است؛ نیز ص ۱۲۴ – ۱۲۵.

4.. «وجادة» در اصطلاح حدیث‌پژوهان آن، است که انسان کتابی یا حدیثی که کسی دیگر آن را گزارش کرده، به خط او بیابد، ولی آن را نه از آن کس شنیده باشد و نه از راه اجازه یا مانند آن، روایت کرده باشد؛ الرعایة، ص۲۹۸.

5.. مهج‌الدعوات، ص۳۱۸، ۳۸۳، ۲۹۸ و ۹۳ به بعد و.... .

6.. همان، ص۱۷۶، ۱۸۰، ۲۱۶، ۲۱۸ و... .

صفحه از 127