مقدمه
سید علی بن موسی بن طاووس (664_ 589ق) از دانشمندان و عارفان بزرگ شیعه در سده هفتم هجری است که شخصیت معنوی و عرفانی وی بیش از ابعاد علمی وی برجسته گشته است. سالیان متمادی است که پژوهش «اتان کلبرگ» با نام کتابخانه ابن‌طاووس و احوال و آثار او، به عنوان مفصل‌ترین نگاشته درباره احوال و آثار سیّد شناخته می‌شود. با این حال، کتاب یادشده به ابعاد گوناگون اندیشه‌های حدیثی، تفسیری، تاریخی و... در آثار وی کمتر پرداخته است و از این رو ضرورت توجه دوباره به آثار سیّد از زاویه تحلیلی و اندیشه‌شناسی، هم‌چنان احساس می‌شود. این قلم چند سالی است که درباره اندیشه‌های حدیثی وی و دیگر دانشوران حلّی، نگاشته‌ای را سامان داده است که إن‌شاءالله به زودی منتشر خواهد شد، اما بخشی از مطالب مربوط به شیوه تعامل سیدبن‌طاووس با روایات حوزه‌های گوناگون به دلایلی در آن مجموعه، مجال نشر نیافت. آن‌چه در این‌جا می‌آید _ به‌جز بخش اندکی از آن که با کتاب یادشده مشترک است _ عمدتاً از همین بخش منتشرنشده است. امید آن‌که این وجیزه مورد رضای الهی واقع شود!
***
گرایش شایان توجه سیدبن‌طاووس به گردآوری روایت‌ها، در دست‌رس‌داشتن کتاب‌خانه‌ای بزرگ و پربار، تنوع موضوع روایت‌هایی که سیّد آن‌ها را گزارش کرده است و عواملی جز این‌ها، همگی سبب گشته‌اند که سیّد _ خواسته یا ناخواسته _ با گستره فراوانی از موضوع‌های حدیثی و نیز حوزه‌های روایی مانند روایت‌های آداب و دعا و اخلاق، احادیث تفسیری، تاریخی، فقهی و... در تعامل قرار گیرد. در نگاشته‌های سیّد علاوه بر گزارش حدیث، اظهارنظرهای فراوانی نیز از خود سیّد دیده می‌شود که می‌تواند از ابعاد گوناگون اندیشه‌های وی درباره حوزه‌های گوناگون روایی، پرده برگیرد. هم‌چنین بیفزاییم که کتاب‌های سیّد را به دو گونه می‌توان بررسی کرد:
یکم: روش سیّد در روبه‌روشدن با هر یک از این حوزه‌ها را بررسی کنیم و گزارشی از چگونگی تعامل وی به دست دهیم. این‌گونه بررسی‌ها غالباً صبغه گزارشی می‌یابند.
دوم: صرف نظر از روش‌شناسی، به‌دنبال یافتن قواعد یا به تعبیر کلی‌تر، هرگونه
