سيّدبن‌طاووس و حوزه‌هاي گوناگون ‌روايي - صفحه 95

که به دست ما رسیده‌اند و از سرنوشت برخی جلدهای آن نیز آگاهی چندانی نداریم. زهرةالربیع، مسالک‌المحتاج و السعادات نام برخی مجلدات دیگر این مجموعه هستند؛ باری، این اندازه بر هر کس که نگاشته‌های سید در حوزه دعا را نیک بکاود، روشن است که سید با نگاشتن این کتاب‌ها شمار عظیمی از روایت‌ها را به نسل‌های پسین منتقل کرده است، که مصدر بسیاری از آن‌ها _ در روزگار ما _ تنها نگاشته‌های اوست.
علاوه بر این‌ها، نکته مهم‌تر آن است که وی برای هر یک از موضوع‌های کلی ادعیه، مانند: «دعاها و اعمال هفته»، «اعمال ماه‌ها»، «دعاهای برجسته و برآورنده نیازهای مهم» و... کتابی جداگانه اختصاص داده بود و طبیعی است که در چنین بخش‌بندی، میدان گزارش دعاها و روایت‌های مستحبات بسیار فراخ‌تر است، تا آن‌گاه که همه این موضوع‌ها در یک نگاشته گرد آید. از برخی نگاشته‌های سید به خوبی روشن می‌گردد که وی تلاش داشته تا کتاب‌هایش جامع باشد و مراجعان را از دیگر کتابها بی‌نیاز سازد۱ . از این ‌رو ‌می‌توان گفت، سید با قصد و هدف بدین روش روی آورده است و از این‌رو این نکته را نباید اتفاقی و تصادفی به شمار آورد. شاید به جهت همین گرایش بوده است که سید، گاه پس از نگارش کتابش اگر مطلبی مربوط به بخشی از آن می‌یافته است، آن را به کتاب می‌افزوده است.۲
بنابراین در کوتاه‌سخن، فرانگری و جامع‌نگاری خصوصیتی است که همه یا بیشتر نگاشته‌های سیّد در حوزه دعا را در برمی‌گیرد.

3. نقل روایت‌های گوناگون یک حدیث یا نقل‌های گوناگون در یک موضوع

در مواردی که یک حدیث به چند گونه روایت می‌شود، سید تلاش دارد که نقل‌های گوناگون را _ هر چند واژگان آن‌ها به هم نزدیک باشد _ بیاورد.۳ یکی از علت‌های این روش سید _ به گفته خود او _ آن است که روایت‌هایی که به اعمال و دعاهای مستحب مربوط‌اند، هر یک راز و رمزی دارد که امامان علیهم السلام به فراخور حال هر کس بدان اشاره

1.. فلاح‌السائل، ص۱۷.

2.. برای نمونه: الإقبال، ص۲۶۹. به عنوان نمونه‌ای دیگر می‌توان از کتاب الیقین سید نام برد که به طور ویژه، در زمینۀ اختصاص لقب «امیرالمؤمنین» به امام علی علیه السلام مجموعه‌ای نسبتاً جامع به شمار می‌آید.

3.. فلاح‌السائل، ص۱۷.

صفحه از 127