سيّدبن‌طاووس و حوزه‌هاي گوناگون ‌روايي - صفحه 96

کرده‌اند. ۱ نقل روایت‌های گوناگون تنها به نمونه‌هایی که واژگان آن‌ها به یک‌دیگر نزدیک است، محدود نمی‌شود؛ سید گاه اظهارنظرها و روایت‌های گوناگون _ بدون توجه به مشابهت الفاظ آن‌ها _ را می‌آورد تا خوانندگان ارزش آن موضوع را بیشتر بشناسند. برای نمونه، دیدگاه‌ها و روایت‌های گوناگون درباره «شب قدر» و زمان آن را از افراد گوناگون _ حتی غیرمعصوم _ گزارش می‌کند، تا آن‌که این شب را درک می‌کند، قدر منّت الهی را بر خود بداند.۲ در مواردی نیز از آن‌جا که آن دعا به موقعیتی حساس، مانند سجده دعای امّ‌داوود تعلق دارد و در آن موقعیت احتمال برآورده‌شدن دعاها و نیازها بیشتر است، سید چند روایت از دعای رسیده در آن سجده را گزارش می‌کند،۳ تا خواننده آن دعاها دل‌آسوده باشد که به سخن امام علیه السلام _ که یکی از آن روایت‌هاست _ عمل کرده است.
درباره میزان پای‌بندی سید به این نکته و گستره کاربرد آن باید بگوییم که سید معمولاً در نگاشته‌های دعا بدین روش پای‌بند بوده است؛ گو این‌که در موارد اندکی نیز در این کتاب‌ها برای خودداری از طولانی‌شدن مطالب، از یادکرد روایت‌های گوناگون دوری جسته است.۴ اما در نگاشته‌های غیردعایی سید، این روش همه جا به گونه یک‌سان دیده نمی‌شود؛ گاه به روایت‌های گوناگون در یک موضوع اشاره می‌شود،۵ و گاه نیز از یادکرد همه روایت‌ها در یک زمینه خودداری می‌شود.۶

4. انشای دعا از سوی سیّد

سیّد در برخی از موارد، دعاهایی را که خود آن‌ها را فراهم آورده است در کتاب‌هایش یاد می‌کند. شاید در نگاه نخست این پرسش به ذهن آید که آیا ساختن و انشای دعای، از غیر معصومان علیهم السلام روا و جایز است؟ پاسخ سید به این پرسش آری است.۷ سید در این ‌باره به حدیثی که خود آن را در نگاشته‌های کهن برخی از راویان مشهور دیده

1.همان.

2.. الإقبال (چ قیومی) ج۱، ص۱۵۵.

3.. همان، ج۳، ص۲۸۴ و جمال‌الأسبوع، ص۲۵۰.

4.. الإقبال، ص۲۶۵.

5.. سعدالسعود، ص۸۰ – ۷۹، ۸۵.

6.. همان،ص۲۴۹ و ۲۵۷.

7.. الدروع، ص۳۸ و الأمان، ص۱۹، ۱۱۰ و ۱۵۰.

صفحه از 127