1012

إخبارُ الإمامِ بمَصيرِ الخَوارجِ

۰.4828.الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَصارِعُهُم دُونَ النُّطْفَةِ ، و اللّه ِ لا يُفْلِتُ مِنهُم عَشَرَةٌ ، و لا يَهْلِكُ مِنكُم عَشَرَةٌ . ^۱

۰.4829.عنه عليه السلام : احْمِلوا علَيهِم ، فوَ اللّه ِ لا يُقْتَلُ مِنكُم عَشَرَةٌ ، و لا يَسْلَمُ مِنهُم عَشَرَةٌ . فحَمَلَ علَيهِم فطَحَنَهُم طَحْنا ، قُتِلَ مِن أصْحابِهِ عليه السلام تِسْعَةٌ ، و أفْلَتَ مِن الخوارِجِ ثَمانِيَةٌ . ^۲

۰.4830.كنز العمّال : لَمّا سارَ عليٌّ إلى النَّهْرَوانِ سِرْتُ مَعهُ ، فقالَ عليٌّ : و الّذي فَلَقَ الحَبَّةَ و بَرأ النَّسَمَةَ ، لا يَقْتُلونَ مِنكُم عَشَرَةً و لا يَبْقى مِنهُم عَشَرَةٌ . فلَمّا سَمِعَ النّاسَ ذلكَ حَمَلوا علَيهِم فقَتَلوهُم ^۳ . ^۴

1013

تَسمِيَةُ الخَوارجِ بِالحَرورِيَّةِ

۰.4831.شرح نهج البلاغة : و سَبَبُ تَسْمِيَتِهِم الحَرورِيّةَ أنّ علِيّا عليه السلام لَمّا ناظَرَهُم ـ بَعدَ مُناظَرَةِ ابنِ عبّاسٍ إيّاهُم ـ كانَ فيما قالَ لَهُم : أ لاَ تَعْلَمونَ أنّ هؤلاءِ القَومَ لَمّا رَفَعوا المَصاحِفَ قلتُ لَكُم : إنّ هذهِ مَكيدَةٌ و وَهْنٌ ، و إنَّهُم لو قَصَدوا إلى حُكْمِ المَصاحِفِ لَأتَوْني ... أ فتَعْلَمون أنَّ أحَدا كانَ أكْرَهَ للتّحْكيمِ مِنّي ؟ قالوا : صَدَقْتَ . قالَ : فَهَلْ تَعْلَمونَ أنَّكُمُ اسْتَكْرَهْتُموني على ذلكَ ؟! ... فرَجَعَ مَعَهُ مِنهُم ألْفانِ مِن حَرُوراءَ ، و قَد كانوا تَجَمَّعوا بها ، فقالَ لَهُم عليٌّ : ما نُسَمّيكُم ؟ ثُمَّ قالَ: أنْتُمُ الحَرورِيّةُ؛ لاجْتِماعِكُم بحَرُوراءَ . ^۵

1012

خبر دادن امام از سرنوشت خوارج

۰.4828.امام على عليه السلام فرمود : قتلگاه آنان اين سوى نهر است ، به خدا سوگند، از آنان ده نفر نخواهند گريخت و از شما ده نفر كشته نخواهند شد .

۰.4829.امام على عليه السلام : بر آنان بتازيد كه به خدا قسم از شما ده تن كشته نشوند و از آنان ده تن جان سالم به در نبرند . پس ، بر آنان تاخت و خُردشان كرد . از ياران امام عليه السلام نُه نفر كشته شدند و از خوارج هشت نفر گريختند .

۰.4830.كنز العمّال : من همراه على عليه السلام به نهروان رفتم . او فرمود : سوگند به آن كه دانه را شكافت و مردمان را بيافريد، از شما ده تن كشته نمى شوند و از آنان ده تن بر جاى نمى مانند . ياران امام با شنيدن اين سخن، بر نهروانيان حمله كردند و آنها را كشتند . ^۶

1013

علّت نامگذارى خوارج به حروريّه

۰.4831.شرح نهج البلاغة : علّت نامگذارى خوارج به حروريه اين است كه وقتى على عليه السلام ـ بعد از مناظره ابن عباس با خوارج ـ با ايشان مناظره كرد، از جمله به ايشان فرمود : مگر نه اين كه وقتى اين جماعت قرآنها را [بر نيزه ]افراشتند من به شما گفتم : اين يك مكر و نشان ضعف آنهاست . اگر مقصودشان داورى قرآنها باشد، پيش من مى آمدند ... مگر نه اين كه هيچ كس به اندازه من حكميت را ناخوش نمى داشت ؟ گفتند : درست است . فرمود : مگر نه اين كه شما مرا ناچار به پذيرفتن حكميت كرديد؟! ... پس دو هزار نفر از خوارج به همراه امام عليه السلام از محل تجمع خود در حروراء برگشتند . على به آنان فرمود: چه نامى بر شما گذاريم ؟ آن گاه خودش فرمود: حروريه، چون كه در حروراء گرد آمده بوديد.