4. محمد بن حسن صفار
ایشان نیز از وجوه اصحاب قمی امامیه به شمار می‌رود که علاوه بر وثاقت، جایگاهی بزرگ در نزد اصحاب داشته و او و روایاتش بر دیگران برتری داشته و سقط به ندرت در روایاتش اتفاق افتاده است. مجموعه طرق نجاشی و طوسی به کتب فراوان او _ که حتی بیشتر از کتب حسین بن سعید خوانده شده _ ابن ولید، صدوق، احمد بن محمد بن یحیی و پدرش و ابن ابی جید، یعنی طرق کاملاً قمی، بوده است.۱
5. محمد بن علی بن بابویه (شیخ صدوق)
بلندای تعابیر نجاشی و طوسی در باره وی کم سابقه و نشان دهنده عمق تأثیر او در حوزه بغداد و پذیرش مطلق ایشان نسبت به شیخ صدوق است. نجاشی از او به «شیخنا و فقیهنا» تعبیر می‌کند که شیوخ طائفه امامیه هنگام ورود او به بغداد در سال 355ق _ با وجود کمی سنش _ به سماع حدیث از او و اخذ اجازه نقل کتبش پرداخته‌اند.۲ طوسی او را صاحب جلالت و حافظ احادیث و آگاه بر رجال می‌داند که در میان قمی‌ها مانندی در رتبه حفظ و علمش یافت نمی‌شود. تألیف بیش از سیصد اثر توسط او اعجاب فهرست‌نگاران بغداد را بر می‌انگیزد؛ به طوری که نجاشی همه آنها را روایت و برخی از آنها را برای پدرش قرائت کرده است. واسطه طوسی هم سه تن از اساتیدش یعنی شیخ مفید، ابن غضایری و ابن حسکه قمی بوده‌اند.۳
6. محمد بن احمد بن داود
او از جمله قمیانی است که در بغداد اقامت گزیده و در آنجا به القای حدیث و تألیف کتاب پرداخته است. وی شیخ الطائفه و سرآمد قمی‌ها و فقیه ایشان معرفی شده که در زمان خود کسی همطراز او در حفظ، فقه و آشنایی با حدیث یافت نمی‌شد. ایشان نیز از جمله مشایخ مفید و ابن غضایری است که در طریق انتقال کتب بسیاری از اصحاب به بغداد حضور داشته است.۴
7. محمد بن ابی القاسم (ماجیلویه)
او که داماد و تربیت یافته احمد برقی است و به «سید من أصحابنا القمیین، ثقة، عالم،
1.. رجال النجاشی، ص۳۵۴، ش ۹۴۸؛ فهرست الطوسی، ص۴۰۸، ش ۶۲۲.
2.. این انتقال گسترده به بغداد در مورد پدر ایشان نیز در سال ۳۲۸ق یک سال پیش از وفاتش نیز افتاده است (ر.ک: رجال النجاشی، ص۲۶۲، ش ۴۶۸).
3.. رجال النجاشی، ص۳۸۹، ش ۱۰۴۹؛ فهرست الطوسی، ص۴۴۲، ش ۷۱۰.
4.. رجال النجاشی، ص۳۸۵، ش ۱۰۴۵.
