بر ایشان وارد است.
الف) ناشناخته بودن
این وضعیت در باره محمد بن هارون، ممویه بن معروف، عبدالله بن محمد شامی، محمد بن یحیی معاذی، عبدالله بن احمد رازی، ابو علی نیشابوری و وهب بن منبه دیده می‌شود.۱
ب) ضعیف بودن
این عبارت در باره برخی راویان آمده است. این راویان گاه به جهت شخصیت و گاه از حیث روایات یا بخشی از میراث تضعیف شده‌اند. در این بین، محمد بن موسی همدانی، ابو عبدالله رازی جامورانی، ابو عبدالله سیاری، محمد بن علی ابو سمینه، محمد بن عبدالله بن مهران، یوسف بن السخت و یوسف بن حارث با اتهامات عقیدتی چون غلو و فساد مذهب مواجه هستند.۲ ابو یحیی واسطی و احمد بن بشیر ضعیف و غیر ثبت در امر حدیث خوانده شده‌اند. دو شخصیت دیگر این سیاهه، یعنی احمد بن هلال عبرتایی و احمد بن حسین بن سعید، با وجود آن که غالی معرفی شده‌اند، اما در میان تراثشان احادیث قابل پذیرش نیز قابل پی‌جویی است. عبارت «یعرف و ینکر» گویای همین نکته است.۳ نفی کلی نجاشی در باره سهل بن زیاد آدمی از همه شدیدتر است و او غیر معتمد در حدیث خوانده شده که احمد اشعری بر غلو و کذب او شهادت داده است۴ .۵
این گزارش در باره محمد بن عیسی بن عبید و حسن بن حسین لؤلؤی به گونه دیگری است؛ چه آن که تنها روایات با اسناد منقطع محمد بن عیسی و منفردات یا متفردات لؤلؤی پذیرفته نشده است. مشکل محمد بن عیسی روایات متفرد از یونس و سن کم برای روایت از ابن محبوب است۶ که دفاع نجاشی از او گذشت. حسن بن حسین لؤلؤی نیز اگر
1.. ر.ک: رجال الطوسی، ص۴۳۸، ش ۶۲۶۵ و ۶۲۶۶ ؛ ص۴۰۱، ش ۵۸؛ ص۴۰۲، ش ۵۸۵۹؛ ص۴۳۳، ش ۶۲۰۲ ؛ ص۴۵۱، ش ۶۴۱۳؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص۲۰۹، ش ۱۳۱۹۷.
2.. ر.ک: رجال النجاشی، ص۸۰، ص۹۲؛ ص۳۳۸، ش ۹۰۴؛ ص۳۳۳، ش ۸۹۴؛ ص۳۵۰، ش ۹۴۲؛ اختیار معرفة الرجال، ص۱۰۳، ش ۱۵۷؛ ص۳۹۰، ش ۷۳۳. رجال ابن الغضائری، ج۱، ص۹۷، ش ۱۴۵.
3.. ر.ک: رجال النجاشی، ص۸۳، ش ۱۹۹؛ ص۷۷، ش ۱۸۳؛ فهرست الطوسی، ص۸۳، ش ۱۰۷؛ ص۵۵، ش ۶۷.
4.. رجال النجاشی، ص۱۸۵، ش ۴۹۰.
5.. پی‌جویی پدیده اخراج در قم و چرایی و پیامدهای آن از جمله مباحث مهمی است که پژوهش‌های مستقلی می‌طلبد. برای اطلاع از انعکاس برداشت‌های گوناگون از این جریان گزارش مرحوم خویی در شرح حال سهل گویای مباحث مهمی است (معجم رجال الحدیث، ج۸، ص۳۳۷ _ ۳۵۳، ش ۵۶۲۹).
6.. رجال النجاشی، ص۳۳۳، ش ۸۹۶.
