تشتّت در استعمال اصطلاحات در برنداشت.
معنای لغوی اصطلاح قوی
واژه «قوت» یا «قوی» در لغت به معانی شدّت، عنف، غلبه، سلطه، قدرت، استطاعت، ثابت، محکم متضاد ضعف و ضعیف است.۱ این معنا در متون فقهی کنایه از فتوای مجتهد و اشاره به متانت دلیل فتواست.۲ آن گونه که در دنباله مقاله نیز خواهیم گفت، فراوانی استعمال این واژه، به معنای لغوی، در متون فقهی بسیار است و در مقابل ادلّه ضعیف و غیر محکم به کار رفته است.
تعاریف اصطلاحی واژه قوی در کتاب‌های علم الحدیث
قوی، در معنای عام، روایتی است که ظنّ به صدق صدور آن می‌رود؛ البته گمانی که مستند به غیر جهت صحت یا حسن یا توثیق روایت باشد.۳ این اصطلاح در کتاب‌های درایة الحدیث معانی متعدّدی دارد و خود به قسم سه گانه اعلی، اوسط و ادنی قابل تقسیم است.۴ معیار این تعاریف نزد برخی حدیث پژوهان، مذهب راوی، و نزد برخی دیگر معنای لغوی است.
الف. تعریف اصطلاحی واژه قوی بر مبنای مذهب راوی
ترکیب راویان امامی در سند:
1. معادل با حدیث صحیح.۵
2. روایتی که همه افراد سلسله سند امامی ممدوح باشند، امّا مدحی که به مرتبه حدیث حسن نرسد.۶
1.. تاج العروس، ج۲۰، ص۱۰۷- ۱۱۱؛ نیز ر.ک: معجم الفاظ الفقه الجعفری، ص۳۳۹.
2.. همان، ص۳۴۰.
3.. «هو بالمعنی العامّ ما یظنّ بصدق صدوره ظنّاً مستنداً إلی غیر جهة الصحّة و الحسن و التوثیق» (لب اللباب، ص۴۶۰؛ توضیح المقال، ص۲۴۶- ۲۴۷؛ ج۱، ص۱۷۱).
4.. توضیح المقال، همان؛ مقباس الهدایة، همان.
5.. «فالصحیح ما رواه العدل الامامی المعلوم عدالته عن مثله حتی یتصل بالمروی عنه من نبی او امام و قد یطلق علیه اسم القوی» (عوالی اللئالی، ج۴، ص۱۳۸).
6.. «ما یكون جمیع رواة سلسلته إمامیّین إلّا أنّ البعض أو الكلّ یكون ممدوحاً بمدح غیر بالغ إلی مرتبة الحسن» (لب اللباب، ص۴۶۰).
