جستاري در باره اصطلاح حديث قوي - صفحه 156

برد.۱ وی در باره روایت اسحاق بن عمار فطحی، عبارت «فی القوی» را می‌آورد؛۲ نمونه‌ای بارز از این مورد روایات سکونی است که در موارد متعدّدی با عنوان «قوی السکونی» از آن یاد کرده‌اند.۳ وی از راویان عامی است، امّا عالمان امامی او را توثیق کرده‌اند؛ حتی میرداماد راشحه نهم از کتابش را به توثیق او اختصاص داده است.۴ نیز شیخ طوسی در مقام بیان عمل به روایات موثّق، روایات سکونی را به عنوان نمونه ذکر کرده است.۵
فقیهان _ که معمولاً در متون فقهی به ارزیابی اسانید روایات اهتمام می‌ورزند _ در برخی موارد «قوی» را به معنای «موثق» به کار برده‌اند.۶

تعریف به معنای روایت معتبر

در بسیاری از مواردی که واژه قوی به کار رفته، منظور همان حدیث معتبر است که در برابر ضعیف قرار دارد؛ مثلاً عبارت «و نقلت فیه کل خبر قوی عند أصحابنا الامامیة»،۷ به مفهوم مطلق حدیث قوی در برابر ضعیف است.

قوی به معنای روایت مشهور

نمونه این مورد در متون فقهی زیاد نیست؛ به عنوان مثال سند ذیل از این قسم است:
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّـونٍ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ

1.. مختلف الشیعة، ج۷، ص۲۷۳.

2.. همان، ج۷، ص۲۷۳.

3.. جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۴۵؛ ج۳۹، ص۳۲۲- ۳۲۳؛ ج۴۱، ص۵۰۵؛ ج۴۳، ص۲۵۵، ۳۲۶، ۳۹۱ - ۳۹۲؛ مدارک الاحکام ۱۴۱۹: ج۱۲، ص۳۱۵- ۳۱۶؛ ریاض المسائل، ج۷، ۸۷؛ ج۱۱، ص۴۵۵؛ ج۱۲، ص۷۷، ۱۴۳، ۳۵۵ - ۳۵۶، ۳۶۰، ۶۰۳، ۶۶۵ - ۶۶۶؛ج ۱۳، ص۷۹، ۴۱۰، ۴۸۶ - ۴۸۷، ۵۱۸، ۵۷۷؛ ج۱۴، ص۶۶؛ جامع المدارک، ج۵، ص۲۳۹ - ۲۴۰؛ ۳۸۸ - ۳۸۹؛ ج۶، ص۲۹۰-۲۹۳؛ ج۷، ۵۵ - ۵۶؛ ۲۰۷ - ۲۰۸؛ درالمنضود، ج۱، ص۴۶۶؛ فقه الصادق _ علیه السلام _ ، ج۲۵، ص۲۷۲ - ۲۷۳؛ ۳۰۹ - ۳۱۰؛ ج۲۶، ص۳۵۶؛ حاشیة من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۴۹۰، ۴۹۲؛ ج۴، ص۶۸.

4.. الرواشح السماویة، ص۹۷-۹۹.

5.. عدة الأصول، ج۱، ص۱۴۹.

6.. ایضاح الفوائد، ج۳، ص۱۹۳؛ ذکری الشیعة، ج۱، ص۱۴۷؛ المهذب البارع، ج۳، ص۳۸۳؛ الرجال، تقی الدین حلی، ص۳۰۸؛ ذخیرة المعاد، ج۱، ق ۱، ص۳، ۴، ۱۴-۱۶؛ ق۲، ص۳۶۶؛ ق ۳، ص۴۲۹- ۴۳۱؛ الحدائق الناضرة، ج۱۳، ص۴۶۶، ۴۸۴؛ ج۱۴، ص۲۵۰؛ ج۱۵، ص۵۵۵ - ۵۵۶؛ خاتمة مستدرک الوسائل، ج۵، ص۱۲؛ ریاض المسائل، ج۱۱، ص۱۴۷؛ جواهر الکلام، ج۱۶، ص۷۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۲۰۵- ۲۰۶؛ ج۸، ص۱۶۴؛ ج۹، ص۶۰- ۶۱، ۷۵؛ ج۱۱، ص۳۹۴؛ ج۱۴، ص۱۱۲؛ حاشیة من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲۰، ۶۶، ۱۷۸- ۱۷۹، ۲۲۲، ۲۶۰- ۲۶۱، ۴۱۷- ۴۱۸؛ ج۲، ص۴۳۶، ۴۸۶، ۴۹۴، ۵۲۹- ۵۳۰؛ ج۳، ص۱۲۶، ۱۴۴- ۱۴۵.

7.. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲، ص۲۴۵.

صفحه از 161