قوی، میزان ممدوح بودن راوی است، البته در خصوص راوی امامی مدحی که تالی ضعف باشد، نه تالی وثاقت و در خصوص راوی غیر امامی مدحی که تالی وثاقت باشد.
بنا بر این، چنان که ملاحظه گردید این قسم، حدیثی است که نازل‌تر از موثق و حسن و بالاتر از ضعیف است، در حالی که اصطلاحی که برای آن وضع گردیده، دچار کژتابی است و ذهن را به سوی معنای لغوی آن که معادل با حدیث معتبری که حتّی از حدیث صحیح نیز ارزشی افزون‌تر دارد، رهنمون می‌کند.
در حجّیّت این قسم از حدیث، در مواردی که اختصاص به روایات امامی غیر ممدوح و غیر مذموم و یا غیر امامی ممدوح دارد، بسیاری از علما با دیده تردید نگریسته‌اند.۱ حتّی افرادی که در حجّیّت حدیث موثّق نیز تردید کرده‌اند، حدیث قوی معادل آن را نپذیرفته‌اند.۲ در مقابل، برخی بسیاری از احادیث قوی را حجّت دانسته‌اند،۳ ولی به هر حال، اعتبار آن از حدیث صحیح، حسن و موثّق پایین‌تر است.۴
به هر روی، تأسیس این اصطلاح با توجّه به تعاریف گوناگون مطرح شده برای آن و معیّن و محدود نبودن معنای آن، و نیز مبانی مختلف رجال شناختی عالمان شیعه برای تبیین دقیق ممدوح بودن راوی، گرهی از مشکلات مطالعات حدیث شناختی نگشود و نتیجه‌ای جز تشتّت آرا و سردرگمی در پی نداشت. از این رو، جز اندک زمانی، مورد اقبال علما نیز قرار نگرفت و به نظر می‌رسد امروزه نیز ضرورتی بر استعمال آن وجود ندارد.
کتابنامه
_ اختیار معرفه الرجال، محمد بن عمر کشی، تصحیح: حسن مصطفوی، مشهد: دانشگاه فردوسی، 1348.
_ إرواء الغلیل، محمد ناصر الدین البانی، بیروت: المکتب الإسلامی، 1405ق.
_ أصول الحدیث، عبد الهادی فضلی، بیروت: مؤسسة أم القری، 1421ق.
_ ایضاح الفوائد، فخر المحققین محمد بن حسن، قم: المطبعة العلمیة، 1387ق.
_ بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، محمد باقر بن محمدتقی مجلسی، دوم، بیروت:
1.. ر.ک: رجال، خاقانی، ص۲۹۴- ۲۹۵.
2.. ذکری الشیعة، ج۱، ص۳۲۴، ۳۲۸؛ ج۴، ص۱۶۴- ۱۶۵، ۴۳۹- ۴۴۰؛ جامع المقاصد، ج۱۲، ص۱۵۲- ۱۵۳؛ مسالك الأفهام، ج۱۰، ص۲۵۴، ۲۹۲؛ ج۱۴، ص۸۴، ۳۰۶؛ مدارک الأحکام، ج۱، ص۱۰۷، ۱۳۲؛ ج۲، ص۲۴۱، ۳۹۶- ۳۹۷.
3.. الفوائد الحائریة، ص۱۴۴.
4.. الجوهرة العزیزة فی شرح الوجیزة، ج۲، ص۳۸۲.
