امام حسن عسکری علیه السلام نیز دراین‌باره میفرمایند:
أعْرَفُ النّاسِ بحُقوقِ إخْوانِهِ وأشَدُّهُم قَضاءً لَها أعْظَمُهُم عِند اللّه شَأناً؛^۱«آن كه به حقوق برادران خود آشناتر باشد و در رعايت كردن آن‌ها كوشاتر، نزد خداوند ارجمندتر است».
دراین‌باره سخن بسیار است. اینکه مؤمنان در برابر یکدیگر چه حقوقی دارند و در مقابل چه تکالیفی بر عهدة آنان است، خودْ بحث دامنهداری است که مجال پرداختن به آن در این نوشتار نیست، اما با توجه به چند متن روایی از معصوم علیه السلام، مواردی را که حقوق برادران ایمانی شمرده شده است به‌اختصار برمیشمریم:
• برادر ایمانی در نگاه برادرش محترم و گرامی است.
• در قلب خود، به او محبت میورزد.
• در مشکلات او احساس مسئولیت میکند و خود را در برابر او بیگانه نمیپندارد و بی‌اعتنا نیست.
• آنچه برای خود میپسندد، برای او نیز میپسندد.
• از او بدگویی نمیکند و به بدگویی از او راضی نمیشود.
• از راهنمایی و ارشاد او دریغ نمیکند و خیرخواه واقعیِ اوست.
• هنگام بیماری از او عیادت میکند و پس از مرگ در تشییع جنازه او شرکت میجوید.
• پس از مرگ او جز به خوبی از او سخن نمیگوید.
• پس از مرگ او، از مشکلات خانواده او غافل نیست.^۲

توجه به برادران ایمانی

وكان لَا يَغْفُلُ عَنْ إِخْوَانِهِ

ترجمه و شرح

«[برادرم این‌گونه بود که] از برادرانش غافل نمی‌شد».
در آموزههای دینی، برادران ایمانی در جامعه اسلامی حقوق و تکالیفی بر عهده یکدیگر دارند. حقوق برادران ایمانی، در فرهنگ مبتنی بر آموزههای دینی، به اندازه‌ای اهمیت دارد که ادای آن حقوق برترین عبادت خدا خوانده شده است. ازاین‌رو فقط در صورت توجه به حقوق برادران و احساس مسئولیت در برابر تکالیفی که به همین مناسبت بر عهده هر فرد است، می‌توان به کمال‌یافتگی آن جامعه ایمانی اذعان کرد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله درباره رابطه مؤمنان با یکدیگر میفرماید:
مَثَلُ المُؤمِنينَ في تَوادِّهِمْ وَ تَعاطُفِهِمْ وَ تَراحُمِهِمْ مَثَلُ الجَسدِ؛ إذا اشتكى مِنهُ عُضوٌ تَداعى سائرُ الجَسَدِ بالسَّهَرِ و الحُمّى؛^۱«مؤمنان در دوستى و عطوفت و مهرورزى به هم چونان يك پيكرند كه هرگاه عضوى از آن به درد آيد، ديگر اعضا را بي‌خوابى و تب فراگيرد».
امام صادق علیه السلام، در سخن زیبایی، مسلمانان را به جنبه عبادتیِ ادای حق مؤمن آگاه ساخته و فرموده است:
ما عُبِدَ اللّه ُ بشيءٍ أفضَلَ مِن أداءِ حقِّ المؤمنِ؛^۲«خداوند به چيزى برتر از اداى حق مؤمـن عبادت نشده است».