املِكوا أنفُسَكُم بدَوامِ جِهادِها؛۱«با جهادِ مستمر، بر نفس مسلط شويد».
ایشان، در بیان دیگری، ابتلا به عادات بد و سپس بیآبرویی و رسوایی را از پیامدهای بیمبالاتی در تهذیب نفس میداند و میفرماید:
مَن لَم يُهَذِّبْ نفسَهُ فضَحَهُ سُوءُ العادَةِ؛۲«هركه خود را مهذّب نسازد، عادتهاى زشتْ او را رسوا میكند» .
برخوردار از حرمت نفس
كان لَا يَشْكُو وَجَعاً إِلَّا عِنْدَ مَنْ يَرْجُو عِنْدَهُ الْبُرْءَ
ترجمه و شرح
«از هیچ مشکلی شکایت نمیکرد، مگر در نزد کسی که به توانمندی او در رفع مشکل امیدوار بود».
امام حسن مجتبی علیه السلام برادر خود را از عزت نفس بالا برخوردار دانسته است و این ویژگی او را با خویشتنداری او در مشکلات بیان کرده است.
اما در بیان علت تنافی شکایت از روزگار، با عزت و حرمت نفس باید گفت که به طور کلی، شِکوِه از روزگار و مشکلات آن در حقیقت نوعی اظهار عجز و ناتوانی در برابر ناملایمات است. اظهار ناتوانی نیز نوعی درخواست کمک و یاری است و این هر دو در فرهنگ دینی ناپسند است و توصیههای پیشوایان معصوم علیهم السلام همواره به پرهیز از شکایت و درخواست از غیر خدا بوده است. به نظر میرسد دستکم به دو دلیل از شکایت، که