بودن، مهرورزیدن، لطف داشتن، دلسوز بودن و تحمل کردن آزار تعریف می‌کند.^۱
یکی از اندیشمندان معاصر نیز با استناد به روایات، یکی از معیارهای انتخاب همسر را حسن خلق می‌داند و آن را مجموعه‌ای از صفات مانند تقوا، راستگویی، امانتداری، خوش اخلاقی، خوش‌زبانی، خیرخواهی، پاکیزگی، باادبی، گذشت، بردباری، وظیفه‌شناسی، نجابت، عفت، کم‌توقعی، نرم‌خویی، رعایت اقتصاد در زندگی، شجاعت و ایثار می‌داند.^۲
نگاهی مجموعی به این دیدگاه‌ها نشان می‌دهد که گروهی از اندیشمندان، مفهوم حسن خلق را از روایات معصومان علیه السلام گرفته‌اند، اما فقط با تحلیلی عقلی، آن را تعریف کرده و معنایی عام برای آن در نظر گرفته و حتی برخی به نظریه پردازی در باره آن نیز پرداخته‌اند. این در حالی است که نگاهی به روایات مربوط به آن می‌تواند تعریف مورد نظر خالقان این اصطلاح را روشن سازد. بر همین اساس نیز دانشمندان حدیث‌شناس، در تعریف آن دقیق‌تر عمل کرده و محدوده‌ای مشخص از اخلاق را به عنوان قلمرو آن معرفی کرده‌اند.

چیستی حسن خلق

در چیستی حسن خلق با دو پرسش رو به رو هستیم: یکی معنا و دیگری مصادیق آن. از این رو، این بحث را در دو بخش جداگانه پی‌می‌گیریم:

الف) مفهوم «حسن خلق»

حسن خلق یک اصطلاح دینی است که باید معنای آن روشن شود. یکی از مراحل فهم حدیث، فهم اصطلاحات مرکب است؛ اصطلاحاتی که از دو یا چند واژه تشکیل شده و ممکن است معنایی همانند یا متفاوت از ترکیب معنایی واژگان داشته باشند.^۳ حسن به معنای زیبایی و نیکویی، و خُلق به معنای سجیه^۴ و شمایل درونی است. سؤال، این است که آیا این اصطلاح، همه فضایل و محاسن اخلاق را شامل می‌شود یا نه؟ برای بررسی این موضوع باید به سراغ متون دینی رفت. در منابع اسلامی، متونی وجود دارند که نشان می‌دهند که حسن خلق نمی‌تواند به معنای همه فضایل اخلاقی باشد. این روایات سه دسته هستند.