4. نسبت روایات کتاب العقل و الجهل با کتاب الحجة
از دیگر شواهدی که دیدگاه مستشرقان را نفی میکند، نسبت اسناد دو کتاب «عقل و جهل» و «الحجة» در مجموع روایات بخش اول اصول۱ است. به همین دلیل، تعداد اسناد بخش اول مباحث اصول از الکافی را با تفکیک حوزههای حدیثی بررسی کرده و نسبت به کل روایات این بخش درصد سنجی نمودیم.
در این بررسی مشخص شد بحث از عقل 1.97 درصد روایات بخش اول اصول و بحث امامت 72.45 درصد روایات این بخش را تشکیل میدهد. همچنین غالب روایات کتاب العقل و الجهل از دو حوزه حدیثی قم با 66.66 درصد و ری با 23.07 درصد اخذ گردیده است و فقط یک روایت آن از حوزه بغداد بوده که 2.56 درصد این باب را تشکیل میدهد. در حدود 7.69 درصد اسناد این فصل نیز جزء اسناد مبهم به شمار میرود و حوزه حدیثی شان مشخص نیست. بنا بر این، بحث از عقل در کتاب الکافی متاثر از حوزه حدیثی بغداد نبوده و الکافی نمادی جامع از حوزه حدیثی قم شمرده میشود.
مشایخ حوزه حدیثی قم
مشایخ حوزه حدیثی قم
|
ردیف
|
اسامی مشایخ کلینی
|
تعداد اسناد در کتاب العقل و الجهل
|
تعداد اسناد در کتاب فضل العلم
|
تعداد اسناد در کتاب التوحید
|
تعداد اسناد در کتاب الحجة
|
۱
|
احمد بن ادریس
|
۳
|
۳
|
۱۷
|
۴۸
|
۲
|
احمد بن عبدالله بن احمد البرقی
|
-
|
۲
|
-
|
-
|
۳
|
الحسین بن محمد بن عامر
|
۳
|
۱۵
|
۶
|
۱۸۷
|
۴
|
عبدالله بن جعفر حمیری
|
-
|
-
|
-
|
۸
|
۵
|
سعد بن عبدالله اشعری
|
-
|
-
|
-
|
۱۲
|
۶
|
عدة من اصحابنا (قم)
|
۸
|
۳۱
|
۴۵
|
۱۶۷
|
ردیف
|
اسامی مشایخ کلینی
|
تعداد اسناد در کتاب العقل و الجهل
|
تعداد اسناد در کتاب فضل العلم
|
تعداد اسناد در کتاب التوحید
|
تعداد اسناد در کتاب الحجة
|
۷
|
علی بن ابراهیم
|
۶
|
۷۱
|
۶۳
|
۱۸۶
|
۸
|
علی بن محمد بن عبدالله ابی القاسم بن عمران
|
۲
|
۴
|
۱
|
۸
|
۹
|
علی بن موسی الکمیذانی
|
-
|
-
|
-
|
۲
|
۱۰
|
محمد بن احمد بن علی بن الصلت
|
-
|
-
|
-
|
۱
|
۱۱
|
محمد بن عبدالله بن جعفر الحمیری
|
-
|
-
|
-
|
۴
|
۱۲
|
محمد بن یحیی العطار
|
۴
|
۵۵
|
۵۴
|
۳۶۳
|
مجموع روایات
|
۲۶
|
۱۸۱
|
۱۸۶
|
۹۸۶
|
درصد
|
۶۶.۶۶
|
۸۱.۱۶
|
۶۶.۱۹
|
۶۹.۰۴
|
1.. بخش اول از مباحث اصول در کتاب الکافی شامل چهار کتاب «العقل و الجهل»، «فضل العلم»، «التوحید» و «الحجة» است.