الکافی و گفتمان حدیثی قم - صفحه 108

4. نسبت روایات کتاب العقل و الجهل با کتاب الحجة

از دیگر شواهدی که دیدگاه مستشرقان را نفی می‌کند، نسبت اسناد دو کتاب «عقل و جهل» و «الحجة» در مجموع روایات بخش اول اصول۱ است. به همین دلیل، تعداد اسناد بخش اول مباحث اصول از الکافی را با تفکیک حوزه‌های حدیثی بررسی کرده و نسبت به کل روایات این بخش درصد سنجی نمودیم.
در این بررسی مشخص شد بحث از عقل 1.97 درصد روایات بخش اول اصول و بحث امامت 72.45 درصد روایات این بخش را تشکیل می‌دهد. همچنین غالب روایات کتاب العقل و الجهل از دو حوزه حدیثی قم با 66.66 درصد و ری با 23.07 درصد اخذ گردیده است و فقط یک روایت آن از حوزه بغداد بوده که 2.56 درصد این باب را تشکیل می‌دهد. در حدود 7.69 درصد اسناد این فصل نیز جزء اسناد مبهم به شمار می‌رود و حوزه حدیثی شان مشخص نیست. بنا بر این، بحث از عقل در کتاب الکافی متاثر از حوزه حدیثی بغداد نبوده و الکافی نمادی جامع از حوزه حدیثی قم شمرده می‌شود.

مشایخ حوزه حدیثی قم

مشایخ حوزه حدیثی قم

ردیف

اسامی مشایخ کلینی

تعداد اسناد در کتاب العقل و الجهل

تعداد اسناد در کتاب فضل العلم

تعداد اسناد در کتاب التوحید

تعداد اسناد در کتاب الحجة

۱

احمد بن ادریس

۳

۳

۱۷

۴۸

۲

احمد بن عبدالله بن احمد البرقی

-

۲

-

-

۳

الحسین بن محمد بن عامر

۳

۱۵

۶

۱۸۷

۴

عبدالله بن جعفر حمیری

-

-

-

۸

۵

سعد بن عبدالله اشعری

-

-

-

۱۲

۶

عدة من اصحابنا (قم)

۸

۳۱

۴۵

۱۶۷

ردیف

اسامی مشایخ کلینی

تعداد اسناد در کتاب العقل و الجهل

تعداد اسناد در کتاب فضل العلم

تعداد اسناد در کتاب التوحید

تعداد اسناد در کتاب الحجة

۷

علی بن ابراهیم

۶

۷۱

۶۳

۱۸۶

۸

علی بن محمد بن عبدالله ابی القاسم بن عمران

۲

۴

۱

۸

۹

علی بن موسی الکمیذانی

-

-

-

۲

۱۰

محمد بن احمد بن علی بن الصلت

-

-

-

۱

۱۱

محمد بن عبدالله بن جعفر الحمیری

-

-

-

۴

۱۲

محمد بن یحیی العطار

۴

۵۵

۵۴

۳۶۳

مجموع روایات

۲۶

۱۸۱

۱۸۶

۹۸۶

درصد

۶۶.۶۶

۸۱.۱۶

۶۶.۱۹

۶۹.۰۴

1.. بخش اول از مباحث اصول در کتاب الکافی شامل چهار کتاب «العقل و الجهل»، «فضل العلم»، «التوحید» و «الحجة» است.

صفحه از 112