که در اخبار آمده است که ائمه اهل بیت گاه از پاره‏ای رخدادها پیش از وقوع آن خبر داشته‏اند. امّا چنین علمی، مانند علم به دورن افراد،نه در آنان ویژگی واجبی است و نه در امامت آنان شرط است. خداوند از روی لطف و برای فرمانبری دیگران و تمسّک ایشان به امامت ائمه، آنان را بدین علم کرامت بخشیده و از آن آگاهانیده است. این علم به لحاظ عقلی واجب نیست، ولی از جهت سمع بر آنان واجب شده است.^۱ در این علم، امام به خودِ رخدادها به صورت مشخص و دقیق عالم نیست، امّا بی‌شکّ حکم آنچه را در آینده رخ می‏دهد می‏داند. البته منعی ندارد که امام خود حوادث را نیز با اِعلام الهی بداند.^۲ این علم از طریق پیامبر که صاحب وحی است و بر علم آسمان آگاه است، به امام رسیده است و بدین سان از حوادث آینده آگاه می‏گردد^۳

ج) علم به تمامی صنعت‏ها و زبان‏ها

از دیدگاه شیخ مفید، به لحاظ عقل و قیاس، چنین علمی برای ائمه نه ممتنع است و نه واجب.البته اخباری از طریق راویانی که تصدیق آنان بایسته است، رسیده است که آل محمد چنین علمی داشته‏اند. اگر این اخبار ثابت شوند، یقین به آن واجب است، ولی مفید به این اخبار یقین ندارد.^۴

هـ) قضاوت بر اساس باطن و حقیقت

بر امام است که به علم خود حکم کند؛ همان گونه که بر اساس ظاهر شهادت‏ها حکم می‏کند. هنگامی که آنچه بر او آشکار شده با محتوای شهادت سرِ نا سازگاری داشته باشد، گواهی شاهد را باطل می‏انگارد و بر پایه آنچه خداوند بر او نمایان ساخته، حکم می‏کند. جایز است که باطن امور بر امام پوشیده باشد و بر اساس ظواهر حکم کند؛ هر چند بر خلاف حقیقتِ نزد خداوند باشد. همچنین ممکن است خداوند او را به گواهان راستگو و دروغگو رهنمون شود که در این صورت حقیقت امر از او پنهان نخواهد ماند. امور پیش گفته، با الطاف و مصالحی در پیوند است که جز خداوند آن را نمی‏داند.^۵

و) علم غیب

علم ذاتی ائمه به غیب و بدون استمداد از منبعی الهی و ربّانی از دیدگاه شیخ مفید،