(انظر) الفتوى : باب 3120.

3118

مَن أفتَى النّاسَ بِرَأيِهِ

۰.15770.الإمامُ الباقرُ عليه السلام : لو كنّا نُفتِي الناسَ بِرَأينا و هَوانا لَكُنّا مِن الهالِكِينَ ، و لَكُنّا نُفتِيهِم بآثارٍ مِن رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله و اُصولِ عِلمٍ عِندَنا ، نَتَوارَثُها كابِرا عن كابِرٍ ... . ^۱

۰.15771.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : مَن أفتَى النّاسَ بِرَأيهِ فَقَد دانَ بِما لا يَعلَمُ ، و مَن دانَ بِما لا يَعلَمُ فَقَد ضادَّ اللّه َ حَيثُ أحَلَّ وَ حَرَّمَ فِيما لا يَعلَمُ . ^۲

۰.15772.عنه عليه السلام : إيّاكَ أن تُفتِيَ النّاسَ بِرَأيكَ ، أو تَدينَ بِما لا تَعلَمُ . ^۳

۰.15773.عنه عليه السلام : و اللّه ِ ما نَقولُ بأهوائنا، و لا نَقولُ بِرَأينا ، و لا نَقولُ إلاّ ما قالَ رَبُّنا . ^۴

3119

التَّحذيرُ مِنَ الفُتيا بِالرَّأي

۰.15774.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : أجرَؤكُم علَى الفَتوى أجرَؤكُم علَى النارِ . ^۵

3118

كسى كه بر اساس رأى خود فتوا دهد

۰.15770.امام باقر عليه السلام : ما اگر بر اساس رأى و هوس خود به مردم فتوا مى داديم، هر آينه از هلاك شدگان بوديم. ليكن ما بر پايه قول و سنّت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اصول علميى كه خود داريم و از پدران بزرگوار خود به ارث مى بريم، براى مردم فتوا مى دهيم... .

۰.15771.امام صادق عليه السلام : كسى كه بر اساس رأى خود به مردم فتوا دهد، از چيزى كه نمى داند پيروى كرده است و كسى كه از آنچه نمى داند پيروى كند، با خدا به ضدّيت برخاسته است؛ زيرا ندانسته چيزى را حلال و حرام كرده است.

۰.15772.امام صادق عليه السلام : زنهار، كه براى مردم به رأى خود فتوا دهى يا از چيزى كه نمى دانى پيروى كنى.

۰.15773.امام صادق عليه السلام : به خدا سوگند كه ما نه بر اساس هوا و هوسِ خود چيزى مى گوييم و نه بر پايه رأى خويش، و جز آنچه پروردگارمان گفته است چيزى نمى گوييم.

3119

برحذر داشتن از صدور فتواى به رأى

۰.15774.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بى باك ترينِ شما در فتوا دادن، بى باك ترين شما در برابر آتش است.