بازخوانی دیدگاه‌های حدیث‌شناختی مرحوم سید محمد جواد موسوی غروی

به گزارش پایگاه حدیث نت، شنبه 26 بهمن ماه، دانشگاه قرآن و حدیث میزبان برگزاری جلسه دفاعیه با عنوان « بازخوانی دیدگاه‌های حدیث‌شناختی مرحوم سید محمد جواد موسوی غروی»، از سوی اميد رضا بصيري كجاني دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش نهج البلاغه بود.
در چکیده پایان نامه می خوانید: « سید محمد جواد موسوی غروی از جمله مؤلفان شیعی معاصر است که دارای دیدگاه‌ها و آراء خاص در تحلیل و ارزیابی احادیث شیعه و بالتبع در برداشت‌های فقهی و اعتقادی و تفسیری بود. این دیدگاه و آراء خاص در کتاب مستقلی توسط وی بیان نگردیده است و الزاماً باید تمام کتب منتشر شده از وی مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد؛ زیرا تألیفات وی و کتبی که از وی برجا مانده، مناسب‌ترین وسیله برای انعکاس آراء و دیدگاه‌های وی می‌باشد.
وی با پیروی از بزرگانی چون سید مرتضی و ابن ادریس، بر آن است که تنها علم می‌تواند مستند احکام و معارف شرع باشد؛ حال آن‌که خبر واحد، چون به خودی خود علم‌آور نیست و بیش از ظن افاده نمی‌کند، و از آنجا که ظن نمی‌تواند منبع استنباط احکام شرع و معارف دینی باشد، قابل استناد نیست مگر آن‌که نسبت به این اخبار از لحاظ محتوایی و صدوری وثاقت ایجاد شود، و این امر مستلزم آن است که این اخبار محفوف به قرائنی باشد که آن قرائن ایجاد علم و یقین نماید؛ هم‌چون موافقت با قرآن و سنت قطعی‌الصدور و اصول مسلمه.
این پژوهش می‌کوشد تا با تکیه بر تألیفات و کتب وی، مبانی حدیثی و شیوه تعامل وی با روایات مخصوصاً اخبار آحاد را کشف نموده و به بررسی و تحلیل و نقد اجمالی اندیشه‌های حدیثی وی بپردازد.
بدیهی است چنین دیدگاه‌هایی در عمل، آثار و پی‌آمدهایی خواهد داشت که با مشهور در تضاد و تخالف خواهد بود و دیدگاه ایشان نیز از این قاعده مستثنی نیست.
در پژوهش حاضر پس از بیان کلیات و مفاهیم و معرفی اجمالی وی و آثار او، به بیان مفصل دیدگاه‌های حدیثی وی پرداخته شده است، و پس از آن آثار و پی‌آمدهای این دیدگاه بیان گردیده است. در پایان نیز نقاط ابهام اندیشه حدیثی وی مورد اشاره واقع گردیده است.»
گفتنی است، حجت‌الاسلام و المسلمين سيد محمد كاظم طباطبايي به عنوان استاد راهنما، سيد علي‌رضا حسيني به عنوان استاد مشاور و حجت الاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی به عنوان استاد داور معرفی شدند این پایان نامه با در جه عالی و امتیاز 5/18 مورد قبول واقع گردید.
در جلسه پایان نامه دیگری که روز پنج شنبه 17بهمن ماه در دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، مرجان سادات حُر دانشجوی کارشناسی ارشد،گرایش تفسیر اثری از پایان نامه خود با عنوان«تفسیر روایی سوره نحل آیات (1تا 64) بر پایه روایات اهل‌بیت(علیهم‌السّلام)» با راهنمایی حجت الاسلام و المسلمین محمد علی مهدوی راد و مشاوره حجت الاسلام مرتضی فدایی دفاع کرد.
در چکیده پایان نامه آمده است: « این پژوهش با موضوع تفسیر روایی سوره نحل آیات (1تا 64) بر پایه روایات أهل بيت، به شیوه کتابخانه‌ای و روش تحلیلی، در دو دامنه قرآنی و روایی انجام شده است. دامنه قرآنی، مفاد ظاهری با تکیه بر کتب لغت و تفاسیر اجتهادی است و دامنه روایی، مجموعه روایات از تفاسیر مأثور می‌باشد. با توجّه به اهمیّت نقش روایات در فهم دقیق قرآن، هدف از نگارش این رساله فهم آیات مورد نظر با استفاده از آراء تفسیری اهل بیت و مقایسه مفاد ظاهری آیات با مفاد روایی و سپس فهم پیام‌های مورد تأکید روایات می‌باشد. بنابراین آیات در قالب 11 دسته با ذکر عناوین مناسب گردآوری شده و مورد بررسی قرار گرفته است. یادآوری دلائل توحید، اشاره به وحی، عظمت خلقت خدا، مباحثی پیرامون بهانه‌های مشرکان و پاسخ قرآن به آن‌ها از مهم‌ترین مفاد آیات مورد نظر می‌باشد. با بررسی 96 روایت ذیل آیات مورد نظر و مقایسه با مفاد ظاهری آیات، مشخص شد، مفاد ظاهری با مفاد روایی در بیشتر موارد مطابقت داشته و در بسیاری موارد معصوم زوایای مختلفی از متن آیه را بیان نموده که در آیات به آن اشاره نشده است. به طور کلّی روایات ذیل آیات مورد نظر سبب روشن‌تر شدن آیات برای فهم بهتر گردیده است. روشن بودن برآیند زندگی در انتهای زندگی، فرجام گردنفرازی و فروتنی، ائمه به عنوان رکن زمین، پایداری برکات و عواقب سنّت‌های خوب و بد برخی از مفاد روایات می‌باشد. در بخشی از این تحقیق به گونه‌های روایات تفسیری اشاره شده است که عبارتند از: ایضاح مفهومی، ایضاح لفظی، بیان مصداق، تأويل، تفسیر فقهی، تفسیر عقلی و تفسیر تمثیلی. ایضاح مفهومی و بیان مصداق با آمار 50 و 21 روایت در میان گونه‌های دیگر بیشتر نمایان است. در این پژوهش 80 آموزه‌ هدایتی از روایات در سه حوزه اعتقادات، اخلاق و احکام برداشت شده که بیشترین آن‌ها مربوط به اصول اعتقادات و اخلاق است».
گفتنی است، این پایان نامه با داوری حجت الاسلام و المسلمین علی راد با امتیاز عالی و نمره 5/19 مورد قبول واقع گردید.