قرآن کریم «فلسفه قصاص» را برای صاحبان اندیشه بدیهی می‌داند

پایگاه حدیث نت: حجت‌الاسلام علی راد عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در گفت‌وگو خبرگزاری فارس گفت: یکی از اصول مسلم مجازات قتل، قصاص است در صورتی که این قتل از روی عمد باشد و به گونه‌ای که از انسان سلب حیات کند و یا آسیبی بر اعضا و جوارح انسان وارد شود قرآن کریم حکم قصاص را در اینجا تشریع کرده است. و آیه «وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ یَاْ أُولِیْ الأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» از همین روی است.
وی با اشاره به آیه ۱۷۹ سوره مبارکه بقره عنوان کرد: آیه‌ای که معمولاً فقها و مفسران در زمینه قصاص، بر آن تأکید دارند همین آیه «وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ» است از منظر برخی از عالمان علوم قرآنی در این آیه تقابل معنادار و روشنی میان قصاص و حیات وجود دارد «وَلَکُمْ فِی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ» حیات یعنی بخشیدن فرصت زندگی به یکدیگر و قصاص نیز از بین بردن این فرصت است.
عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث اظهار داشت: این تقابل معنادار نشان می‌دهد آنچه که می‌تواندحیات انسانی را تضمین کند و از آسیب و گزند دیگران مصون بدارد قصاص است؛ به دیگر معنا اگر این حکم قرآنی در جامعه‌ای نهادینه شود و شهروندان، این را باور داشته باشند که اگر اقدامی علیه جان فرد دیگری انجام دهند در حقیقت امنیت جانی خود را به خطر انداخته‌اند هیچ وقت جرمی علیه دیگری مرتکب نخواهند شد.
وی یادآور شد: بحث قصاص مبتنی بر حکمت و عقلانیت بوده و دارای یک توازنی هم هست که اگر فردی جان یک نفر را از بین ببرد در واقع جان خودش را از بین خواهد برد.
راد، با بیان اینکه از منظر قرآن کریم هیچ کسی در بُعد فرصت حیات، جان و زندگی، هیچ ترجیحی بر دیگری ندارد، گفت: همه انسان‌ها با هم برابرند و تفاوت و برتری‌ای به لحاظ شأن اجتماعی، اقتصادی و یا سیاسی نسبت به هم ندارند بلکه مهم این است که ما عمداً جانی را ستانده و مستحق قصاص باشیم و این نشان می‌دهد که از منظر قرآنی تمامی انسان‌ها به لحاظ ارزش انسانی و فرصت زندگی یکسان بوده و این عین عدالت است.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگری که می‌توان از آیه ۱۷۹ سوره «بقره» استنباط کرد این است که خداوند متعال، فهم فلسفه و حکمت قصاص را دقیق می‌داند لذا «أُولِیْ الأَلْبَابِ» و صاحبان خِرد ناب را مورد خطاب قرار می‌دهد و می‌فرماید: اگر نیک بیاندیشید و ژرف نگری داشته باشید می‌توانید به حکمت و فلسفه‌ای که در قصاص است برسید.
عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث گفت: در واقع اگر ما بدون پیش فرض، با مسئله قصاص روبرو شویم می‌توان گفت تنها راهبردی که در اقدام برخی از افراد علیه جان و حیات شهروندان مطرح می‌شود، قصاص است و تجربه تاریخی هم نشان می‌دهد در کشورهایی که بحث قصاص به هر دلیلی منتفی شده و یا اجرا نمی‌شود جرایم علیه اشخاص بسیار است و افراد بر این باورند که مثلاً اگر یک نفر را می‌کشند به راحتی با پرداخت هزینه ناچیز و یا مدت اندکی تحمل زندان، قضیه فیصله پیدا می‌کند و حرمت حیات انسان‌ها را تا این حد پایین می‌آورند.
وی اظهار داشت: ارائه راهبرد قصاص در قرآن کریم راهبردی پیش گیرانه برای حفظ حرمت و ارزش جان انسان‌ها و ارزش فرصت حیات انسانی است