۱۰۵۷۹.الدرّ المنثور عن ابن عباسـ في قولهِ تعالى:«الذينَ يُنْفِقُونَ أموالَهُم بِالليلِ و النهارِ سِرَّا و عَلانيةً ......... »ـ: نَزَلَت في عَلِيِّ بنِ أبي طالبٍ ، كانَت لَهُ أربَعةُ دراهِمَ فَأنفَقَ بِالليلِ دِرهَما و بِالنهارِ دِرهَما، و سِرّا دِرهَما و عَلانِيَةً دِرهَما . ۱
(انظر) وسائل الشيعة : 6 / 278 باب 14 .
2205
الحَثُّ عَلَى الصَّدَقَةِ فِي السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ
الكتاب :
وَ سَارِعُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِن رَّبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها السَّماواتُ و الأرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِيْنَ*الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ» ۲ . ۳
۱۰۵۷۹.الدرّ المنثور به نقل از ابن عبّاسـ درباره آيه «كسانى كه اموال خود را در شب و روز نهانى و آشكارا انفاق مى كنند . . .» ـ: اين آيه درباره على بن ابى طالب عليه السلام نازل شد . آن حضرت چهار درهم در اختيار داشت ، يك درهم را شب انفاق كرد ، يكى را روز ، يكى را پنهانى و يكى را آشكارا .
2205
صدقه دادن در روزگار خوشى و ناخوشى
قرآن :
«و بشتابيد به سوى آمرزش پروردگارتان و بهشتى با پهنه آسمانها و زمين كه براى پرهيزگاران آماده شده است ؛ همانان كه در خوشى و ناخوشى انفاق مى كنند» . ۴
1.الدرّ المنثور : ۲/۱۰۰ .
2.آل عمران : ۱۳۳، ۱۳۴ .
3.أخرج ابن جرير و ابن أبي حاتم عن ابن عبّاس في قوله تعالى : «الذينَ يُنْفِقُونَ في السَّرَّاءِ و الضَّرَّاءِ» يقولُ : في العُسرِ و اليُسرِ . الدرّ المنثور : ۲/۳۱۶ .
و في مَجمع البيان : في مَعنى السرّاء و الضرّاء قولان، أحدهما : أنّ معناه في اليسر و العسر، عن ابن عبّاس؛ أي في حال كثرة المال و قلَّته، و الثاني: في حال السرور و الاغتمام؛ أي لا يقطعهم شيء من ذلك عن إنفاق المال في وجوه البرِّ . مجمع البيان : ۲/۸۳۷ .
4.ابن جرير و ابن ابى حاتم از قول ابن عبّاس درباره آيه «همانان كه در خوشى و ناخوشى انفاق مى كنند» نقل كرده اند كه مراد : در دوران توانگرى و تنگدستى است .
در مجمع البيان آمده است : درباره معناى «سرّاء» و «ضرّاء» دو قول است : يكى از آنها كه قول ابن عبّاس است كه مى گويد: مراد در حال توانگرى و تنگدستى است، و قول دوم مى گويد: مراد در حال شادى و غم است ؛ يعنى، هيچ يك از اين حالات مانع اين نمى شود كه در امور خير ، اموال خود را انفاق كنند .
