۱۷۰۸.امام على عليه السلام :واگذارنده عمل به دانش ، به پاداش عمل نامطمئن است .

ر . ك : ص 67 «شرط عمل» / ص 85 «عمل» / ص 203 «عمل» ص 545 «عمل» / ص 663 «دانشمندان بد».

2 / 22

ادعاى دانش

۱۷۰۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه بگويد من دانشمندم ، نادان است .

۱۷۱۰.امام على عليه السلامـ در نامه اش به امام حسن عليه السلامـ : من تو را به نادانيهاى گوناگونت كوبيدم ، تا خود را دانا مپندارى و اگر چيزى به تو رسيد كه آن را شناختى ، آن را بزرگ مشمارى ؛ زيرا دانا كسى است كه دريابد آنچه مى داند در برابر آنچه نمى داند اندك است و بدين سبب خود را نادان بشمارد و به مدد اين دريافت ، بر كوشش خود در جستجوى دانش بيفزايد و همواره جويا و شيفته دانش باشد و از آن بهره گيرد و در برابر دانشمندان ، فروتن و دل سپرده و پيوسته خاموش ، و از خطا ، پرهيزگار و شرمگين باشد و اگر چيزى بر او درآمد كه نمى شناسد ، آن را انكار نكند ؛ چه به نادانى خويش اقرار دارد .

۱۷۱۱.امام على عليه السلام :بسى مدعى دانش كه دانشمند نيست .

ر . ك : ص 487 «گفتن : نمى دانم» / ص 581 «اعتراف به نادانى» .

2 / 23

حبّ دنيا

۱۷۱۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس دنيا را دوست بدارد ، ترس آخرت از دلش برود و خداوند به بنده اى دانش نداد و دنيا دوستى اش افزايش نيافت ، جز آنكه خشم خداوند بر او بيشتر شد .

۱۷۱۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آن سنگ لغزنده اى كه گامهاى دانشمندان بر آن استوار نمى ماند ، آز است .

۱۷۰۸.عنه عليه السلام :تارِكُ العَمَلِ بِالعِلمِ غَيرُ واثِقٍ بِثَوابِ العَمَلِ ^۱ .

2 / 22

دَعوَى العِلمِ

۱۷۰۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن قالَ أنَا عالِمٌ ، فَهُوَ جاهِلٌ ^۲ .

۱۷۱۰.الإمام عليّ عليه السلامـ في كِتابِهِ لِلحَسَنِ عليه السلامـ : قَرَعتُكَ بِأَنواعِ الجَهالاتِ لِئَلاّ تَعُدَّ نَفسَكَ عالِمًا ، فَإِن وَرَدَ عَلَيكَ شَيءٌ تَعرِفُهُ أكبَرتَ ذلِكَ ، فَإِنَّ العالِمَ مَن عَرَفَ أنَّ ما يَعلَمُ فيما لا يَعلَمُ قَليلٌ ، فَعَدَّ نَفسَهُ بِذلِكَ جاهِلاً فَازدادَ بِما عَرَفَ مِن ذلِكَ في طَلَبِ العِلمِ اجتِهادًا ، فَما يَزالُ لِلعِلمِ طالِبًا وفيهِ راغِبًا ولَهُ مُستَفيدًا ، ولِأَهلِهِ خاشِعًا مُهتَمًّا ، ولِلصَّمتِ لازِمًا ، ولِلخَطَأَ حاذِرًا ومِنهُ مُستَحيِيًا ، وإن وَرَدَ عَلَيهِ ما لا يَعرِفُ لَم يُنكِر ذلِكَ لِما قَرَّرَ بِهِ نَفسَهُ مِنَ الجَهالَةِ ^۳ .

۱۷۱۱.عنه عليه السلام :رُبَّ مُدَّعٍ لِلعِلمِ لَيسَ بِعالِم ^۴ .

2 / 23

حُبُّ الدُّنيا

۱۷۱۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن أحَبَّ الدُّنيا ذَهَبَ خَوفُ الآخِرَةِ مِن قَلبِهِ ، وما آتَى اللّهُ عَبدًا عِلمًا فَازدادَ لِلدُّنيا حُبًّا إلاَّ ازدادَ اللّهُ عَلَيهِ غَضَبًا ^۵ .

۱۷۱۳.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ الصَّفَا ^۶ الزُّلالَ الَّذي لا تَثبُتُ عَلَيهِ أقدامُ العُلَماءِ الطَّمَعُ ^۷ .