۰.10450.عنه عليه السلام : مَن لَم يَرضَ مِن صَدِيقِهِ إلاّ بِإيثارِهِ على نَفسِهِ دامَ سَخَطُهُ . ^۱

۰.10451.عنه عليه السلام : مَن طَلَبَ صَدِيقَ صِدقٍ وَفِيّا طَلَبَ ما لا يُوجَدُ . ^۲

۰.10452.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : الاستِقصاءُ فُرقَةٌ ، الانتِقادُ عَداوَةٌ . ^۳

۰.10453.عنه عليه السلام : لا يَطمَعَنَّ ... الخَبُّ في كَثرَةِ الصَّديقِ . ^۴

(انظر) الأخ : باب 44 ، 48 .

2182

ما يوجبُ كَثرَةَ الأصدِقاءِ

۰.10454.الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَن لانَت عَرِيكَتُهُ وَجَبَت مَحَبَّتُهُ ، مَن لانَ عُودُهُ كَثُفَت أغصانُهُ . ^۵

۰.10455.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام : أما علَيكَ أن تَجعَلَ المُسلمينَ مِنكَ بمَنزِلَةِ أهلِ بَيتِكَ فَتَجعَلَ كبيرَهُم مِنكَ بمَنزِلَةِ والدِكَ ، و تَجعَلَ صَغِيرَهم مِنكَ بمَنزِلَةِ وَلَدِكَ ، و تَجعَلَ تِرْبَكَ بمَنزِلَةِ أخيكَ ؟! ، فَأيَّ هؤلاءِ تُحِبُّ أن تَظلِمَ؟! ...
و إن عَرَضَ لكَ إبليسُ لَعَنَهُ اللّه ُ أنَّ لكَ فَضلاً على أحَدٍ مِن أهلِ القِبلَةِ ، فانظُرْ إن كانَ أكبَرَ مِنكَ فَقُلْ : قد سَـبَقَنِي بالإيمانِ و العَمَلِ الصـالِحِ فَهُو خَيرٌ مِنّي ، و إن كانَ أصغَرَ مِنكَ فَقُلْ : قد سَبَقتُهُ بِالمعاصِي و الذُّنوبِ فهُو خَيرٌ مِنّي ، و إن كانَ تِربَكَ فَقُل : أنا على يَقينٍ مِن ذَنبِي و في شَكٍّ مِن أمرِهِ ، فما لي أدَعُ يَقِيني لِشَكّي ؟!
و إن رَأيتَ المُسلِمِينَ يُعَظِّمُونَكَ و يُوَقِّرُونَكَ و يُبَجِّلُونَكَ، فَقُلْ : هذا فَضلٌ أخَذُوا بهِ .
و إن رَأيتَ مِنهُم جَفاءً و انقِباضا عنكَ فَقُلْ : هذا لِذَنبٍ أحدَثتُهُ ، فإنّكَ إذا فَعَلتَ ذلكَ سَهَّلَ اللّه ُ علَيكَ عَيشَكَ ، و كَثُرَ أصدِقاؤكَ ، و قَلَّ أعداؤكَ . ^۶

۰.10450.امام على عليه السلام : هر كه از دوست خود راضى نشود مگر زمانى كه دوستش او را بر خودش ترجيح دهد، همواره ناراضى باشد .

۰.10451.امام على عليه السلام : هر كه جوياىِ دوست راستين و وفادار باشد، جوياى چيزى شده كه يافت نمى شود .

۰.10452.امام صادق عليه السلام : باريك بينى و مو شكافى [نسبت به دوستان] مايه جدايى است، و خرده گيرى، مايه دشمنى .

۰.10453.امام صادق عليه السلام : آدم حيله گر هرگز نبايد به داشتن دوستان بسيار، چشم طمع، داشته باشد .

2182

آنچه بر شمار دوستان مى افزايد

۰.10454.امام على عليه السلام : هر كه نرمخو و فروتن باشد محبّتش [بر دلها] لازم آيد، و هر كه ساقه (آوندش) نرم باشد شاخه هايش انبوه شود .

۰.10455.امام زين العابدين عليه السلام فرمود : تو بايد مسلمانان را چونان خانواده خود به شمار آورى؛ بزرگ آنان را به منزله پدر خويش دانى و كوچكشان را به منزله فرزندت و همسالانت را همچون برادرت . تو دوست دارى به كدام يك از اينها (پدر و
برادر و فرزند) ستم كنى؟!...
اگر ابليس ـ كه لعنت خدا بر او باد ـ ، به تو چنين وانمود كرد كه بر فردى از مسلمانان برترى و فضيلتى دارى، بنگر تا اگر از تو بزرگتر بود، به خود بگويى : او در ايمان و كردارِ شايسته، بر من پيشى دارد، پس از من بهتر است و اگر از تو كوچكتر بود بگو : در معاصى و گناهان، از او جلو هستم، پس او از من بهتر است و اگر همسال تو بود ، بگو : من به گنهكارى خود يقين دارم و در گنهكارى او ترديد، پس چرا بايد يقينم را بگذارم و به ترديدم چنگ زنم .
و اگر ديدى مسلمانان تو را بزرگ و گرامى و محترم مى دارند بگو: اين از خوبى خود آنان است.
و اگر از آنان نسبت به خودت بى مهرى و دلگيرى مشاهده كردى بگو: اين گناه و تقصير من است. اگر چنين كردى خداوند زندگى را بر تو آسان مى كند و دوستانت بسيار مى شوند و دشمنانت اندك .