ظنّ (گمان) بخش اول - صفحه 5

۱۱۶۸۳.عنه صلى الله عليه و آله :مَن أساءَ بأخِيهِ الظَّنَّ فَقَد أساءَ بِرَبِّهِ، إنّ اللّهَ تعالى يقولُ : «اجْتَنِبُوا كَثيرا مِنَ الظَّنِّ» . ۱

۱۱۶۸۴.عنه صلى الله عليه و آله :إذا ظَنَنتُم فلا تُحَقِّقُوا، و إذا حَسَدتُم فلا تَبغُوا، و إذا تَطَيَّرتُم فَامضُوا . ۲

۱۱۶۸۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنّ الجُبنَ و البُخلَ و الحِرصَ غَريزَةٌ واحِدَةٌ يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ . ۳

۱۱۶۸۶.عيسى عليه السلام :يا عَبِيدَ السَّوءِ ، تَلُومُونَ الناسَ على الظَّنِّ، و لا تَلُومُونَ أنفُسَكُم على اليَقينِ؟! ۴

۱۱۶۸۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :لا تَكُنْ مِمَّن ......... تَغلِبُهُ نفسُهُ على ما يَظُنُّ، و لا يَغلِبُها على ما يَستَيقِنُ . ۵

۱۱۶۸۸.عنه عليه السلام :إيّاكَ أن تَغلِبَكَ نفسُكَ على ما تَظُنُّ و لا تَغلِبَها على ما تَستَيقِنُ؛ فإنَّ ذلكَ مِن أعظَمِ الشَّرِّ . ۶

۱۱۶۸۹.عنه عليه السلام :اطرَحُوا سُوءَ الظَّنِّ بينَكُم؛ فإنّ اللّهَ عَزَّ و جلَّ نَهى عن ذلكَ . ۷

۱۱۶۹۰.عنه عليه السلامـ مِن كتابِهِ للأشتَرِ لمّا وَلاّهُ مِصرَـ: إنّ البُخلَ و الجَورَ و الحِرصَ غَرائزُ شَتّى يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ بِاللّهِ ،كُمُونُها في الأشرارِ . ۸

۱۱۶۸۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركه به برادر خود گمان بد برد ، به پرودگارش گمان بد برده است ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «از بسيارى گمانها بپرهيزيد» .

۱۱۶۸۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هرگاه گمان برديد ، آن را حقيقت مپنداريد و بدان عمل نكنيد و هرگاه حسد ورزيديد آن را دنبال نكنيد و هرگاه فال بد زديد [اعتنا نكرده] كار خود را انجام دهيد .

۱۱۶۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا ترس و بخل و آزمندى، [جلوه هاى] يك خصلتند كه بدگمانى ، آنها را فراهم آورده است .

۱۱۶۸۶.عيسى عليه السلام :اى بندگان بد! به صرف گمانى كه به مردم مى بريد ، آنان را سرزنش مى كنيد و با وجود يقينى كه به [كردارِ بد ]خود داريد ، خويشتن را سرزنش نمى كنيد؟

۱۱۶۸۷.امام على عليه السلام :چونان كسى مباش ......... كه در آنچه گمان مى برد ، نفْسش بر او چيره مى آيد و در آنچه يقين دارد ، بر نفْس خود چيره نمى شود .

۱۱۶۸۸.امام على عليه السلام :زنهار كه نفْست در آنچه گمان مى برى بر تو چيره آيد و تو در آنچه يقين دارى بر او چيره نشوى ؛ زيرا اين كار از بزرگترين بديهاست .

۱۱۶۸۹.امام على عليه السلام :گمان بد نسبت به يكديگر را دور افكنيد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ از اين امر نهى فرموده است .

۱۱۶۹۰.امام على عليه السلامـ در حكم استاندارى مصر به مالك اشتر ـنوشت : همانا بخل و ستم و آزمندى خصلتهاى گوناگونى هستند كه بد گمانى به خدا فراهم آورنده آنهاست و در نهاد مردمان بد كردار نهفته اند .

1.كنز العمّال : ۷۵۸۷.

2.كنز العمّال : ۷۵۸۵.

3.بحار الأنوار : ۷۳/۳۰۴/۲۱.

4.تحف العقول : ۵۰۱.

5.نهج البلاغة : الحكمة ۱۵۰.

6.غرر الحكم : ۲۷۰۸.

7.الخصال : ۶۲۴/۱۰.

8.بحار الأنوار:۷۷/۲۴۳/۱.

صفحه از 7