421

أشَدُّ ما ابتُلِيَ بِهِ العِبادُ

۲۱۲۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مـا ابْتَلى اللّهُ أحَـدا بمِثلِ الإمْلاءِ لَهُ . ^۱

۲۱۲۳.بحار الأنوار عن الإمام عليّ عليه السلام :ما ابْتُلِي المؤمنُ بشَيءٍ هُو أشَدُّ علَيهِ من خِصالٍ ثلاثٍ يُحْرَمُها. قيلَ: و ما هُنَّ؟ قالَ:المُواساةُ في ذاتِ يَدِهِ ، و الإنْصافُ مِن نَفسِهِ ، و ذِكرُ اللّهِ كثيرا . أمَا إنّي لا أقولُ لكُم: سبحانَ اللّه و الحمدُ للّه ، و لكنْ ذِكرُ اللّهِ عند ما أحَلَّ لَهُ ، و ذِكْرُ اللّهِ عند ما حَرَّمَ علَيهِ . ^۲

۲۱۲۴.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :ما بَلا اللّهُ العِبادَ بشَيءٍ أشَدَّ علَيهِم مِن إخْراجِ الدِّرْهَمِ . ^۳

(انظر) الفتنة : باب 3106.

422

أشَدُّ البَلايا

۲۱۲۵.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ أخَذَ مِيثاقَ المؤمنِ على بلايا أربَعٍ ، أشَدُّها علَيهِ :مؤمنٌ يقولُ بقَولِهِ يَحسِدُهُ، أو منافقٌ يَقْفو أثَرَهُ، أو شَيطانٌ يُغوِيهِ، أو كافرٌ يرى جِهادَهُ، فما بَقاءُ المؤمنِ بعدَ هذا؟! ^۴

421

سخت ترين آزمايش بندگان

۲۱۲۲.امام على عليه السلام :خداوند هيچ كس را به چيزى همچون مهلت دادن به او نيازموده است.

۲۱۲۳.بحار الأنوار :امام على عليه السلام فرمود : سخت ترين بلا براى مؤمن محروم شدن از سه خصلت است. عرض شد: آن سه كدامند؟ فرمود: كمك مالى [به برادران خود] ، انصاف داشتن و ياد خدا در همه حال. مقصودم به زبان آوردن «سبحان اللّه » و «الحمد للّه » نيست؛ بلكه منظورم به ياد خدا بودن در مواردى است كه خداوند برايش حلال و يا حرام كرده است.

۲۱۲۴.امام صادق عليه السلام :خداوند بندگان را به چيزى سخت تر از بذل مال نيازموده است.

422

سخت ترين بلاها

۲۱۲۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند از مؤمن بر چهار بلا پيمان گرفته است: سخت ترين آنها براى او، وجود مؤمنى است كه هم عقيده او باشد و با اين حال بر وى حسادت ورزد ، يا منافقى كه ردّ پاى او را دنبال كند، ^۵ يا شيطانى كه در صدد گمراه كردنش باشد، يا كافرى كه جهاد كردن با وى را بر خود لازم بداند [زيرا در اين صورت آن كافر به هر طريقى سعى مى كند به او آسيب برساند] ؛ حال با اين همه بلا، بقاى مؤمن چگونه [ممكن ]است؟!