۰.11683.عنه صلى الله عليه و آله : مَن أساءَ بأخِيهِ الظَّنَّ فَقَد أساءَ بِرَبِّهِ، إنّ اللّه َ تعالى يقولُ : «اجْتَنِبُوا كَثيرا مِنَ الظَّنِّ» . ^۱

۰.11684.عنه صلى الله عليه و آله : إذا ظَنَنتُم فلا تُحَقِّقُوا، و إذا حَسَدتُم فلا تَبغُوا، و إذا تَطَيَّرتُم فَامضُوا . ^۲

۰.11685.عنه صلى الله عليه و آله : إنّ الجُبنَ و البُخلَ و الحِرصَ غَريزَةٌ واحِدَةٌ يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ . ^۳

۰.11686.عيسى عليه السلام : يا عَبِيدَ السَّوءِ ، تَلُومُونَ الناسَ على الظَّنِّ، و لا تَلُومُونَ أنفُسَكُم على اليَقينِ؟! ^۴

۰.11687.الإمامُ عليٌّ عليه السلام : لا تَكُنْ مِمَّن ... تَغلِبُهُ نفسُهُ على ما يَظُنُّ، و لا يَغلِبُها على ما يَستَيقِنُ . ^۵

۰.11688.عنه عليه السلام : إيّاكَ أن تَغلِبَكَ نفسُكَ على ما تَظُنُّ و لا تَغلِبَها على ما تَستَيقِنُ؛ فإنَّ ذلكَ مِن أعظَمِ الشَّرِّ . ^۶

۰.11689.عنه عليه السلام : اطرَحُوا سُوءَ الظَّنِّ بينَكُم؛ فإنّ اللّه َ عَزَّ و جلَّ نَهى عن ذلكَ . ^۷

۰.11690.عنه عليه السلام : إنّ البُخلَ و الجَورَ و الحِرصَ غَرائزُ شَتّى يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ بِاللّه ِ ،كُمُونُها في الأشرارِ . ^۸

۰.11683.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه به برادر خود گمان بد برد ، به پرودگارش گمان بد برده است ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «از بسيارى گمانها بپرهيزيد» .

۰.11684.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هرگاه گمان برديد ، آن را حقيقت مپنداريد و بدان عمل نكنيد و هرگاه حسد ورزيديد آن را دنبال نكنيد و هرگاه فال بد زديد [اعتنا نكرده] كار خود را انجام دهيد .

۰.11685.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : همانا ترس و بخل و آزمندى، [جلوه هاى] يك خصلتند كه بدگمانى ، آنها را فراهم آورده است .

۰.11686.عيسى عليه السلام : اى بندگان بد! به صرف گمانى كه به مردم مى بريد ، آنان را سرزنش مى كنيد و با وجود يقينى كه به [كردارِ بد ]خود داريد ، خويشتن را سرزنش نمى كنيد؟

۰.11687.امام على عليه السلام : چونان كسى مباش ... كه در آنچه گمان مى برد ، نفْسش بر او چيره مى آيد و در آنچه يقين دارد ، بر نفْس خود چيره نمى شود .

۰.11688.امام على عليه السلام : زنهار كه نفْست در آنچه گمان مى برى بر تو چيره آيد و تو در آنچه يقين دارى بر او چيره نشوى ؛ زيرا اين كار از بزرگترين بديهاست .

۰.11689.امام على عليه السلام : گمان بد نسبت به يكديگر را دور افكنيد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ از اين امر نهى فرموده است .

۰.11690.امام على عليه السلام نوشت : همانا بخل و ستم و آزمندى خصلتهاى گوناگونى هستند كه بد گمانى به خدا فراهم آورنده آنهاست و در نهاد مردمان بد كردار نهفته اند .