302 ـ تا كى توبه پذيرفته مى شود؟
قرآن :
«كسانى كه كارهاى زشت مى كنند و چون مرگشان فرا مى رسد مى گويند كه اكنون توبه كرديم و نيز آنان كه كافر بميرند، توبه ندارند».
حديث :
۹۸۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس، پيش از مشاهده، توبه كند خداوند توبه اش را مى پذيرد.
۹۸۵.امام باقر عليه السلامـ پس از آنكه با دست خود به حلقش اشاره كرد ـفرمود: هر گاه جان به اين جا برسد عالِم [راهى براى ]توبه ندارد و جاهل دارد.
۹۸۶.امام رضا عليه السلامـ در پاسخ به اين پرسش كه: چرا خداوند فرعون را با آن كه ايمان آورد و به يگانگى او اقرار كرد غرق ساخت؟ ـفرمود : زيرا او هنگامى ايمان آورد كه عذاب را مشاهده كرد و ايمان آوردن به هنگام مشاهده عذاب پذيرفته نيست.
303 ـ پشيمانى ، (نوعى) توبه است
۹۸۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پشيمانى، توبه است.
۹۸۸.امام على عليه السلام :پشيمانى از گناه، همان آمرزش خواهى است.
۹۸۹.امام على عليه السلام :پشيمانىِ دل، گناه رامى پوشاند.
304 ـ اعتراف حقيقى به گناه
قرآن :
«و گروهى ديگر به گناه خود اعتراف كردند[و] اعمال نيكو را با كارهاى زشت آميخته اند. اميد است خدا توبه شان را بپذيرد».
حديث :
۹۹۰.امام على عليه السلام :گنهكارى كه به گناه خويش اعتراف كند بهتر از فرمانبردارى است كه به كار خويش ببالد.
۹۹۱.امام باقر عليه السلام :به خدا سوگند تنها آن كس ازگناه مى رهد كه به آن اعتراف كند.
۹۹۲.امام باقر عليه السلام :سوگند به خدا كه خداوندمتعال از مردم جز دو كار نخواسته است: به نعمتهاى او اعتراف كنند تا آنان را نعمت فزونتر دهد و به گناهان اقرار ورزند تا گناهانشان را بيامرزد.
305 ـ پايه هاى توبه
قرآن :
«هر كس پس از ستمش توبه كند و به صلاح آيد خدا توبه او را مى پذيرد. همانا خداوند آمرزنده و مهربان است».
«همانا من مى آمرزم كسى را كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته انجام دهد و سپس هدايت يابد».
حديث :
۹۹۳.امام على عليه السلام :توبه بر چهار پايه استوار است: پشيمانى در دل، آمرزش خواهى به زبان، عمل كردن با اعضاى بدن، و تصميم بر باز نگشتن به گناه.
۹۹۴.امام باقر عليه السلامـ كه ابتدا در پاسخ به يكى از بزرگان نخع كه گفت: «من از زمان حَجّاج تاكنون والى هستم آيا توبه من پذيرفته مى شود؟» خاموش ماند، پس از آنكه او سخنش را تكرار كرد ـفرمود : نه، مگر آن كه حقّ هر حقدارى را به او برگردانى.
