صورت مى‏پذيرد و گاه با نوشتن، واجب كردن و نظاير اينها. بدين ترتيب، معانى ياد شده، همگى از مصاديق يك معنايند ^۱ و كتاب را از آن رو بدين نام ناميده‏اند كه معانى، كلمات و مقاصد غير مكتوب را در خود ثبت و ضبط و جمع مى‏كند.
برخى قرآن‏پژوهان در وجه تسميه قرآن به «كتاب» گفته‏اند: قرآن كريم به گونه‏اى خاص و رسا، جامع انواع آيات، احكام، قصص، اخبار و علوم است و اين با معناى لغوى «كتاب»(جمع) متناسب است و اين كلمه با كلمه «قرآن» كه در آن نيز معناى «جمع» موجود است، تلاقى معنايى دارد؛ اما كلمه قرآن به جامعيت وحى محمدى صلى اللَّه عليه و آله نسبت به كتب انبياى پيشين يا علوم اشاره دارد و كلمه «كتاب» به جامعيت كتاب الهى نسبت به آيات، احكام، قصص، اخبار و علوم. ^۲
«كتاب» به صورت‏هاى مختلف مانند معرّف به الف و لام تعريف، ^۳ نكره، ^۴ موصوف، ^۵مضافٌ اليه، ^۶ و جمع ^۷ بيش از 250 بار در قرآن و بيش از اين در روايات اسلامى آمده است و پس از واژه «قرآن» بيشترين كاربرد را براى اشاره به قرآن دارد. همچنين در بسيارى از روايات، همراه الف و لام تعريف آمده است؛ مانند اين حديث امام صادق عليه السلام :
كُلُّ شَى‏ءٍ مَردودٌ إلَى الكِتابِ وَ السُّنَةِ .^۸
هر چيزى را بايد به قرآن و سنّت ، ارجاع داد (با آنها سنجيد) .