831

الحَثُّ عَلى مُحاسَبَةِ النَّفسِ

الكتاب :

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ» . ^۱

الحديث :

۳۹۹۰.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :أكْيَسُ الكَيِّسِينَ مَن حاسَبَ نَفْسَهُ و عَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ ، و أحْمَقُ الحَمْقى مَنْ أتْبَعَ نَفْسَهُ هَواهُ ، و تَمنّى على اللّهِ الأمانِيَّ . ^۲

۳۹۹۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :حاسِبوا أنْفُسَكُم بأعْمالِها ، و طالِبوها بأداءِ المَفْروضِ علَيها ، و الأخْذِ من فَنائها لبَقائها ، و تَزَوّدوا و تَأهَّبوا قَبلَ أنْ تُبْعَثوا . ^۳

۳۹۹۲.عنه عليه السلام :قَيِّدوا أنْفُسَكُم بالمُحاسَبَةِ ، و امْلِكوها بالمُخالَفَةِ . ^۴

۳۹۹۳.عنه عليه السلام :حاسِبْ نَفْسَكَ لنَفْسِكَ ؛ فإنَّ غَيرَها مِن الأنْفُسِ لَها حَسيبٌ غَيرُكَ . ^۵

۳۹۹۴.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :ابنَ آدمَ ، إنّكَ لا تَزالُ بخَيرٍ ما كانَ لكَ واعِظٌ مِن نَفْسِكَ ، و ما كانَتِ المُحاسَبَةُ مِن هَمِّكَ . ^۶

831

تشويق به محاسبه نفس

قرآن :

«اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! از خدا بترسيد و هر نفسى بنگرد كه براى فردا چه پيش فرستاده است . از خدا بترسيد كه خدا به آنچه مى كنيد آگاه است» .

حديث :

۳۹۹۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :زيركترين زيركان كسى است كه از نفْس خويش حساب كشد و براى بعد از مرگ كار كند، و احمق ترين احمق ها كسى است كه نفْس خود را دنباله رو هوس خويش كند و از خدا آرزوها طلبد .

۳۹۹۱.امام على عليه السلام :به حساب اعمال نفْس خود رسيدگى كنيد و از آن بخواهيد كه وظايف خود را انجام دهد و از آن جايى كه رفتنى است براى آن جايى كه ماندنى است، بهره برگيرد. پيش از آن كه [بميريد و ]بر انگيخته شويد، توشه برداريد و خود را آماده كنيد .

۳۹۹۲.امام على عليه السلام :نفسهاى خود را با حسابرسى به بند كشيد؛ و با مخالفت كردن با آن، زمامش را در اختيار گيريد .

۳۹۹۳.امام على عليه السلام :تو به حساب نفْس خودت رسيدگى كن؛ زيرا ديگران را حسابرسى جز تو هست .

۳۹۹۴.امام زين العابدين عليه السلام :اى فرزند آدم ! تو تا زمانى كه خود واعظ خويش باشى و به محاسبه [اعمال نفس ]خويش پردازى پيوسته در خير و خوبى به سر خواهى برد.