«وَ لَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ» . ۱
الحديث :
۴۳۷۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أوّلُ الحِكمَةِ تَرْكُ اللَّذّاتِ ، و آخِرُها مَقْتُ الفانِياتِ . ۲
۴۳۸۰.عنه عليه السلام :حَدُّ الحِكمَةِ الإعْراضُ عَن دارِ الفَناءِ ، و التَّوَلُّهُ بدارِ البَقاءِ . ۳
۴۳۸۱.عنه عليه السلام :مِن الحِكمَةِ أنْ لا تُنازِعَ مَن فَوقَكَ ، و لا تَسْتـذِلَّ مَـن دُونَـكَ ، و لا تَتَعاطـى ما ليسَ في قُدْرَتِكَ ، و لا يُخالِفَ لِسانُكَ قَلبَكَ ، و لا قَولُكَ فِعلَكَ ، و لا تَتَكلّمَ فيما لا تَعلَمُ ، و لا تَتْرُكَ الأمرَ عِندَ الإقْبالِ و تَطْلُبَهُ عِندَ الإدْبارِ . ۴
۴۳۸۲.عنه عليه السلام :و مِن حِكمَتِهِ ـ يَعني المَرءَ ـ عِلمُهُ بنَفْسِهِ . ۵
۴۳۸۳.عنه عليه السلام :و أيُّ كَلِمَةِ حُكْمٍ جامِعَةٍ : أنْ تُحِبَّ للنّاسِ ما تُحِبُّ لنَفْسِكَ ، و تَكْرَهَ لَهُم ما تَكْرَهُ لَها ؟ ! ۶
«هر آينه به لقمان حكمت داديم و گفتيم : خدا را سپاس گوى ؛ زيرا هركه سپاس گويد به سود خود سپاس گفته و هركه ناسپاسى كند، خدا بى نياز و ستودنى است» .
حديث :
۴۳۷۹.امام على عليه السلام :نخستين گام حكمت، وا نهادن لذتهاست و آخرين گام آن، دشمن داشتن هر آنچه فانى مى شود .
۴۳۸۰.امام على عليه السلام :مرز حكمت، روي گرداندن از سراى فانى و دل بستن به سراى جاويد است .
۴۳۸۱.امام على عليه السلام :از حكمت است كه با فرا دست خود نستيزى و در برابر فرو دست، خود را خوار نشمارى و به كارى كه در توان تو نيست نپردازى و زبانت با دلت و گفتارت با كردارت ناسازگار نباشد و درباره آنچه نمى دانى سخن نگويى و وقتى كارى به تو رو مى آورد رهايش نكنى و چون از تو روى گرداند دنبالش نروى .
۴۳۸۲.امام على عليه السلام :و از حكمت آدمى ، خود شناسى اوست.
۴۳۸۳.امام على عليه السلام :چه سخن حكيمانه جامعى است اين سخن كه: آنچه بر خود مى پسندى براى مردم نيز بپسند و آنچه براى خود نمى پسندى براى آنها نيز نپسند!
1.لقمان : ۱۲ .
2.غرر الحكم : ۳۰۵۲ .
3.غرر الحكم : ۴۹۰۰ .
4.غرر الحكم : ۹۴۵۰ .
5.بحار الأنوار : ۷۸ / ۸۱ / ۶۶ .
6.تحف العقول : ۸۱ .