ماه رمضان - صفحه 2

گرم و داغ بوده است . ۱
شمارى از روايات ، اين نام گذارى را به سبب نقشى دانسته اند كه ماه رمضان در پاكسازى آئينه جان از آلودگى هاى گناهان و پاكسازى روان از زنگار خطاها دارد . از پيامبر صلى الله عليه و آله روايت است :

۰.إنّما سُمِّيَ رَمَضانُ ؛ لِأَ نَّهُ يُرمِضُ الذُّنوبَ ؛ ۲

۰.اين ماه را رمضان ناميده اند : چون گناهان را مى زدايد .

اين وجه در نام گذارى ، از يك سو با ريشه لغوىِ «رمضان» و از سوى ديگر با بركات ، رهاوردها و آثار آن ، هماهنگ و متناسب است .

آيا «رمضان» نام خداست؟

شمارى از احاديث شيعه و اهل سنّت ، صراحت دارند كه «رمضان» از نام هاى خداى سبحان است . ۳ از اين رو ، نهى شده كه آن را بدون افزودنِ واژه «ماه» به كار برند ، ۴ همان گونه كه سزاوار نيست انسان بگويد : اين ، رمضان است ؛ رمضان آمد ؛ رمضان رفت ؛ رمضان را روزه گرفتم ؛ و . . . و هر كه چنين بگويد ، بايد به عنوان كفّاره اين سخن ، صدقه بدهد و روزه بگيرد . ۵
ليكن اين روايات ، با مشكلات متعدّدى رو به رويند ؛ زيرا هم سندشان مخدوش

1.الكشّاف : ۱ / ۱۱۳ . ونيز ، ر . ك : معجم مقاييس اللغة : ۲ / ۴۴۰ ، المصباح المنير : ۲۳۱ ، النهاية : ۲ / ۲۶۴ ، أساس البلاغة : ۲۵۲ ، مفردات ألفاظ القرآن : ۳۶۶ ، مجمع البحرين : ۲ / ۷۳۲ .

2.براى آگاهى از منابع حديث ر . ك : ص ۵۲ ح ۳۴ .

3.ر . ك : السنن الكبرى : ۴ / ۳۳۹ / ۷۹۰۴ ، الفردوس : ۵ / ۵۲ / ۷۴۳۳ ، كنز العمّال : ۸ / ۴۸۴ / ۲۳۷۴۲ و ح ۲۳۷۴۳ ؛ الكافى : ۴ / ۷۰ / ۲ ، كتاب من لايحضره الفقيه : ۲ / ۱۷۲ / ۲۰۵۰ ، معانى الأخبار : ۳۱۵ / ۱ ، بصائر الدرجات : ۳۱۱ / ۱۲ ، بحار الأنوار : ۹۶ / ۳۷۶ / ۱ .

4.ر . ك : منابع پاورقى قبلى . و همچنين : الكافى : ۴ / ۷۰ / ۱ ، كتاب من لايحضره الفقيه : ۲ / ۱۷۲ / ۲۰۵۱ ، معانى الأخبار : ۳۱۵ / ۲ ، فضائل الأشهر الثلاثة : ۹۳/۷۳ ، الجعفريّات : ۲۴۱ و ص۵۹، الإقبال : ۱/۲۹ ، بحار الأنوار : ۹۶/۳۷۷/۲ و ح ۳ .

5.ر . ك : الجعفريّات : ۲۴۱ و ص ۵۹ ، النوادر ، راوندى : ۲۰۸ / ۴۰۷ ، الإقبال : ۱ / ۲۹ ، بحار الأنوار : ۹۶ / ۳۷۷ / ۳ .

صفحه از 18