آنچه ميان اقوام مختلف به عنوان آغاز سالشان وجود دارد و با هم مختلف است ، اين گونه تفسير مى شود . به عنوان نمونه ، ايرانيان باستان ، نخستين روز از ماه فروردين (برابر با 21 مارس ميلادى) را آغاز سال ، برگزيده و آن را عيد شمرده اند و اين سنّت ، هنوز هم داير است ، در حالى كه عرب ها ، روز اوّل محرّم را آغاز سال خود دانسته اند و مسيحيان نيز روز ميلاد حضرت مسيح عليه السلام را آغاز سالشان قرار داده اند .

آغاز سال و تجديد حيات معنوى

وقتى مفهوم «آغاز سال» را در پرتو فرهنگ اسلامى بررسى مى كنيم ، چنين مى يابيم كه اين پديده ، به اعتبارهاى گوناگونى وابسته است . برخى از متون دينى تأكيد دارند كه ماه رمضان ، آغاز سال است ؛ ^۱ برخى از آنها «شب قدر» را آغاز سال دانسته اند ؛ ^۲ و برخى نيز «عيد فطر» را اوّل سال ، ^۳ تعيين كرده اند .
همچنان كه آغاز فروردين ، شروع سال طبيعى است (چون در اين هنگام ، زمين ، جامه نو مى پوشد و درختان ، سبز مى شوند) ، ماه رمضان هم آغاز سال انسانيّت از نگاه اسلام است؛ چرا كه در اين ماه عزيز ، حيات معنوىِ اهل سير و سلوك ، تجديد مى شود و آنان كه در مسير حركت به سوى كمال مطلق اند ، جانشان شكوفا شده ، آماده ديدار خداوند مى شوند .
از اين رو ، مى توان گفت كه «فروردين» ، آغاز تجديد حيات مادّى براى گياهان در دنياى طبيعت و «ماه رمضان» ، آغاز تجديد حيات معنوىِ انسان در عالم انسانيّت است .
امّا روايتى كه «شب قدر» را آغاز سال مى داند ، به اين اعتبار است كه آن شب ، آغاز سالِ تقدير است و همه مقدّرات يك سال ، در آن رقم زده مى شود .