اين سخن بدان معنا است كه «دعا» از سپاهيان عقل است . عقل ، انسان را نيازمند مطلق مى بيند و لذا او را به عبوديتِ كمال مطلق دعوت مى نمايد تا با عبادت و پرستش او به عنايت و رحمتش دست يابد ، از اين رو هر چه انسان از معرفت و شناخت بيشترى برخوردار باشد دعاى او افزون تر مى گردد ، چنان كه از امام على عليه السلام روايت شده :
أعلَمُ النّاسِ بِاللّهِ أكثَرُهُم لَهُ مَسأَ لَةً .^۱داناترين مردم به خداوند، پر درخواست ترين آنان است .
و پيشوايان دين به دليل آن كه در بالاترين مراتب عقل و معرفت بودند بيش از ديگران خود را نيازمند به خدا مى دانستند و لذا فوق العاده به دعا اهتمام داشتند . ^۲
در نقطه مقابل ، جهل سبب مى شود كه انسان خود را مستقل و بى نياز پندارد و از عبوديت الهى و طلب رحمت و از طريق اطاعتش روى برتابد و استنكاف ورزد .
اين حديث شريف ، در واقع ريشه در اين آيه شريفه دارد كه مى فرمايد :
«وَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِى سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ .^۳و پروردگارتان فرمود : مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم . در حقيقت، كسانى كه از پرستش من كبر مى ورزند، به زودى خوار در دوزخ در مى آيند» .
اين آيه كريمه به روشنى نشان مى دهد كه حقيقت «دعا» از نگاه قرآن ،