تَصفو[ تَصفُ] وَ تَرِقُّ ؛ ^۱

۰.دل هاى خود را با كم خنديدن و كم خوردن ، زنده كنيد و آن را با گرسنگى ، پاك سازيد تا صاف و رقيق شود .

2 . عنايت ويژه خداوند

افزون بر پشتوانه اى كه روزه به طور طبيعى براى روزه داران جهت جلوگيرى از سلطه شيطان و اغواگرى هاى او پديد مى آورد ، اين برنامه عبادى ، خود به خود ، زمينه ساز شمول عنايت هاى خدا بر آنان مى گردد . آنچه در روايات با عنوان به بند كشيدن شياطين در اين ماه آمده است ، به همين نكته اشاره دارد .
به عبارت ديگر ، عنايت الهى گزاف نيست تا سؤال شود : چرا خداى سبحان ، مانع سلطه شيطان نمى شود و در بقيّه ماه ها بين انسان و سلطه او فاصله نمى اندازد؟ هرگز؛ بلكه ريشه اين توفيق و عنايت الهى ، در انتخاب خود انسان و ورود او به ميهمان سراى رمضان ، نهفته است .

علّت سود نبردن از به بند كشيده شدن شياطين

در چارچوب تحليلى كه گذشت ـ كه مى رساند در اين ماه ، شياطين نسبت به انسان و دست كم نسبت به روزه داران ، سلطه ندارند ـ سؤال اساسى دومى مطرح مى شود؛ چرا كه مى بينيم گاهى روزه داران هم در اين ماه دچار غفلت و گناه مى شوند . تشريع كفّاره هايى كه براى درمان اين حالت هاست نيز گواه آن است . سيّد ابن طاووس رحمه الله در تصوير اين نكته مى گويد :
يكى از دينداران از من پرسيد : «من از به بند كشيده شدن شياطين بهره چندانى نمى برم ؛ چون همان حالت غفلت را كه پيش از ماه رمضان داشتم ، دارم و گويا فرقى نكرده است و با زنجير شدن ياران شيطان ، از آن كاسته نشده است ...» . ^۲