روح همه عبادت ها ـ كه حج ، جامع ترين آنهاست ـ ، حاكميت نظام مبتنى بر توحيد به رهبرى امام عادل در جامعه است ؛ زيرا تنها در سايه اين نظام است كه ارزش هاى الهى ، امكان تحقّق و بالندگى پيدا مى نمايند و چنان كه از امام رضا عليه السلام گزارش شده، امامتِ امام عادل ، اساس بالندگى اسلام ، محسوب مى گردد :
إنَّ الإِمامَةَ اُسُّ الإِسلامِ النّامي .^۱امامت ، ريشه بالنده اسلام است.
و بر اين اساس ، رهبرى امام عادل ـ كه جلوه حاكميت توحيد است ـ ، روح و جوهر و حقيقت حج به حساب مى آيد و حجّى با حقيقتْ همراه است كه در سايه رهبرى امام عادل و برائت از رهبرى زمامداران ستمگر ـ كه جلوه حاكميت شرك و طاغوت اند ـ ، انجام گردد ؛ زيرا سراسر حج ، لبّيك گويى به يگانگى خداوند متعال و برائت از مطلقِ شرك و مشرك است و بدين سان ، حجّى كه با نظام توحيدى و امامت ـ كه جلوه گاه آن است ـ ، پيوند نخورَد ، حجّ حقيقى نيست ؛ بلكه حجّ جاهلى است ، چنان كه محدّث بزرگوار ثقة الإسلام كلينى ، از يكى از ياران امام باقر عليه السلام به نام فضيل ، روايت كرده كه فرمود :
نَظَرَ (أبو جَعفَرٍ عليه السلام ) إلَى النّاسِ يَطوفونَ حَولَ الكَعبَةِ ، فَقال : هكَذا كانوا يَطوفونَ فِي الجاهِلِيَّةِ ، إنَّما اُمِروا أن يَطوفوا بِها ، ثُمَّ يَنفِروا إلَينا فَيُعلِمونا وَلايَتَهُم ومَوَدَّتَهُم ، ويَعرِضوا عَلَينا نُصرَتَهُم .^۲[امام باقر عليه السلام ] به مردمى كه گِرد كعبه طواف مى كردند ، نگاه كرد و فرمود : «در زمان جاهليت ، اين گونه طواف مى كردند . همانا مردم ، امر شده اند كه گِرد كعبهطواف كنند و سپس ، به سوى ما كوچ كنند و ولايت و دوستى خود را به ما اعلام دارند و يارى خود را نسبت به ما عرضه كنند».
و در روايتى ديگر از ايشان ، آمده است :
إنَّما اُمِرَ النّاسُ أن يَأتوا هذِهِ الأَحجارَ فَيَطوفوا بِها، ثُمَّ يَأتوا فَيُخبِرونا بِوَلايَتِهِم ، ويَعرِضوا عَلَينا نُصرَتَهُم .^۳مردم ، مأمور شده اند كه به سراغ اين سنگ ها بيايند و طوافشان كنند . سپس نزد ما بيايند و دوستى خود را به ما خبر دهند و يارى شان را بر ما عرضه دارند.
و در روايت ديگرى مى فرمايد :
تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الإِمامِ .^۴تماميت حج ، به ملاقات كردن امام است.
نيز از امام صادق عليه السلام روايت شده :
إذا حَجَّ أحَدُكُم فَليَختِم حَجَّهُ بِزِيارَتِنا ، لِأَنَّ ذلِكَ مِن تَمامِ الحَجِّ .^۵هر يك از شما كه حج گزارد ، آن را با زيارت ما پايان دهد ؛ چون اين كار ، لازمه كامل شدن حج است .
اين گونه روايات ، به روشنى نشان مى دهند كه ولايت اهل بيت عليهم السلام ، روح و حقيقت حج است و حجِّ بدون پيوند با رهبرى امام عادل و برائت جُستن از سران مشرك حاكم بر جامعه ، حجّ حقيقى نيست .
اكنون با در نظر گرفتن توضيحات گذشته ، مى توان به راز فضائل بزرگى كه براى زيارت سيّد الشهدا عليه السلام از اهل بيت عليهم السلام گزارش شده ، پى برد و دريافت كه چرا