۷۸۹۳.عنه عليه السلام :إنَّ مِن أعوَنِ الأخلاقِ على الدِّينِ الزُّهدَ في الدنيا . ^۱

(انظر) الدين : باب 1298 .

1613

حَقيقَةُ الزُّهدِ

الكتاب :

إذْ تُصْعِدُونَ وَ لاَ تَلْوُونَ عَلَى أحَدٍ و الرَّسُولُ يَدْعُوكُم فِي أُخْراكُم فَأثابَكُمْ غَمّا بِغَمٍّ لِّكَيْلاَ تَحْزَنُوا عَلَى ما فاتَكُم وَ لاَ مَا أصابَكُم و اللّهُ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ» . ^۲

لِكَيْلا تَأْسَوا عَلَى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ و اللّهُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ» . ^۳

الحديث :

۷۸۹۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :الزُّهدُ في الدنيا قَصرُ الأمَلِ، و شُكرُ كُلِّ نِعمَةٍ ، و الوَرَعُ عن كُلِّ ما حَرَّمَ اللّهُ . ^۴

۷۸۹۵.عنه صلى الله عليه و آله :الزُّهدُ لَيسَ بتَحريمِ الحَلالِ ، و لكنْ أن يكونَ بما في يَدَيِ اللّهِ أوثَقَ مِنهُ بما في يَدَيهِ . ^۵

۷۸۹۶.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :الزُّهدُ كُلُّهُ في كَلِمَتَينِ مِنَ القُرآنِ ، قالَ اللّهُ تعالى : «لِكَيْلا تَأْسَوا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ» فَمَن لم يَأسَ عَلَى الماضِي و لم يَفرَحْ بالاْتي فهُو الزاهِدُ . ^۶

۷۸۹۳.امام على عليه السلام :از خويهايى كه بيشترين كمك را به دين مى كند ، بى رغبتى به دنياست .

1613

حقيقت زهد

قرآن :

«آنگاه كه در حال گريز [از كوه] بالا مى رفتيد و به كسى توجّه نمى كرديد و پيامبر شما را از پشت سرتان فرا مى خواند . پس [خداوند] به سزاى [اين كار] ، غمى بر غم شما افزود . تا براى آنچه از دست داده ايد يا آنچه به شما رسيده است، اندوهگين نشويد . خدا از هر كارى كه مى كنيد آگاه است» .

«تا بر آنچه از دستتان مى رود اندوهگين نشويد و به آنچه دستتان مى آيد شادمانى نكنيد . و خدا هيچ متكبّر فخر فروشى را دوست ندارد» .

حديث :

۷۸۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بى رغبتى به دنيا عبارت است از كوتاه كردن آرزو و به جاى آوردن شكر هر نعمتى و پرهيز از هر آنچه خداوند حرام كرده است .

۷۸۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :زهد ، به معناى حرام كردن حلال [بر خود] نيست ، بلكه بدين معناست كه انسان اطمينانش به آنچه در دست خداست بيشتر باشد از آنچه در دست خود اوست .

۷۸۹۶.امام على عليه السلام :همه زهد در دو جمله قرآن آمده است ؛ خداوند متعال فرموده : «تا بر آنچه از دستتان مى رود، اندوهگين نشويد و بر آنچه به دستتان مى آيد، شادمانى نكنيد» . بنا بر اين ، كسى كه بر گذشته اندوه نخورد و براى آنچه به دستش مى رسد شاد نشود ، زاهد است .