زهد - صفحه 6

۷۸۹۷.عنه عليه السلام :الزُّهدُ كَلِمَةٌ بينَ كَلِمَتَينِ ، قالَ اللّهُ تعالى : «لِكَيْلا تَأْسَوا عَلَى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ و اللّهُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ » فَمَن لَم يَأسَ على الماضِي ، و لَم يَفرَحْ بالآتي فقد أخَذَ الزُّهدَ بِطَرَفَيهِ . ۱

۷۸۹۸.عنه عليه السلام :أيُّها الناسُ ، إنّما الناسُ ثلاثةٌ : زاهِدٌ ، و راغِبٌ ، و صابِرٌ ، فأمّا الزاهِدُ فلا يَفرَحُ بِشيءٍ مِنَ الدنيا أتاهُ ، و لا يَحزَنُ على شَيءٍ منها فاتَهُ ، و أمّا الصابرُ فَيَتَمَنّاها بِقَلبِهِ فإن أدرَكَ مِنها شَيئا صَرَفَ عنها نَفسَهُ لِما يَعلَمُ مِن سُوءِ عاقِبَتِها ، و أمّا الراغبُ فلا يُبالِي مِن حِلٍّ أصابَها أم مِن حَرامٍ . ۲

۷۸۹۹.عنه عليه السلام :يا بنَ آدَمَ ، لا تَأسَفْ على مَفقودٍ لا يَرَدُّهُ إليكَ الفَوتُ ، و لا تَفرَحْ بمَوجُودٍ لا يَترُكُهُ في يَدَيكَ المَوتُ . ۳

۷۹۰۰.عنه عليه السلام :الزُّهدُ أن لا تَطلُبَ المَفقودَ حتّى يَعدَمَ المَوجودُ . ۴

۷۸۹۷.امام على عليه السلام :زهد در دو جمله فراهم آمده است ؛ خداى متعال فرموده : «تا بر آنچه از دستتان رفته اندوهگين نشويد و به آنچه دستتان مى آيد شادمانى نكنيد . و خدا هيچ متكبّر فخر فروشى را دوست ندارد» . بنا بر اين ، كسى كه براى از دست رفته افسوس نخورد و براى آنچه به دستش مى رسد شاد نشود ، هر دو جانب زهد را رعايت كرده است .

۷۸۹۸.امام على عليه السلام :اى مردم! مردم سه گروهند : دنيا گريز و دنيا خواه و شكيبا . دنيا گريز، هرگاه به چيزى از دنيا دست يابد، شاد نمى شود و هرگاه چيزى از آن را از دست دهد افسوس نمى خورد . و شكيبا، در دل آرزوى دنيا را دارد، اما اگر به چيزى از دنيا دست يابد، چون عاقبت بد و ناگوار آن را مى داند، خود را از آن باز مى دارد . و دنياخواه، اهميتى نمى دهد كه از راه حلال به دنيا برسد، يا از راه حرام .

۷۸۹۹.امام على عليه السلام :اى پسر آدم! براى آنچه از دست رفته و باز نمى گردد، افسوس مخور و براى آنچه در دست دارى، اما مرگْ آن را در دستانت باقى نمى گذارد، شادى مكن .

۷۹۰۰.امام على عليه السلام :زهد آن است كه تا موجودى ات از بين نرفته ، در طلب نا داشته بر نيايى .

1.. بحار الأنوار: ۷۰/۳۱۷/۲۳.

2.بحار الأنوار:۱۰/۱۲۰/۱.

3.. تنبيه الخواطر : ۲/۱۱۴ .

4.غرر الحكم : ۱۲۵۹ .

صفحه از 28