107
نهج الذكر (ع-ف) ج2

«و از آن [و مملوك] اوست هر آن كه در آسمانها و زمين است و كسانى كه در نزد اويند از بندگى اش گردنكشى نكنند و درمانده نمى شوند . شب و روز تسبيح مى گويند و سست نمى شوند» . ۱

«و ما آن صف كشندگانيم . ما آن تسبيح گويانيم» .

حديث

۹۴۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند متعال ، فرشته اى را در زير عرش آفريده است كه به همه زبان هاى گونه گون ، او را تسبيح مى گويد .

۹۴۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پروردگار ما ـ كه نامش خجسته و بلند است ـ ، هر گاه به كارى فرمان دهد ، حاملان عرش ، تسبيح مى گويند . سپس آسمانيان فرودستِ آنان ، تسبيح مى گويند ، تا برسد به تسبيحگويى ساكنان اين آسمان زيرين .

۹۴۹.امام على عليه السلامـ به نوف بِكالى ـ: سراسر ، به خداى پاك ، رو كن ؛ زيرا او مى فرمايد : « ... آرزوهاى بندگانم را پيوسته به خودم قرار داده ام ، و اميدشان را نزد خود ، براى آنانْ اندوخته ام و آسمان هايم را از كسانى كه از تسبيحگويى من خسته نمى شوند ، آكَنْده ام» .

1.مراد از «نزد اويند» كسانى است كه از موهبت قرب و حضور برخوردار گشته اند ، و ممكن است بر فرشتگان مقرّب منطبق باشد . جمله «شب و روز تسبيح مى گويند و سست نمى شوند» به منزله تفسير جمله «و درمانده نمى شوند» است ، يعنى آنان را ضعف و خستگى نمى گيرد ، بلكه شب و روز ، بدون سستى ، تسبيح مى گويند . شب و روز تسبيح گفتن كنايه از دوام و بى وقفه بودن تسبيح است . خداوند متعال حال بندگان مقرّب و فرشتگان ارجمندش را چنين وصف مى كند كه آنان غرق در عبوديت او هستند و سرگرم عبادتش مى باشند و هيچ عاملى آنها را از اين كار باز نمى دارد (الميزان فى تفسير القرآن : ج ۱۴ ص ۲۶۴) .


نهج الذكر (ع-ف) ج2
106

«وَ لَهُ مَن فِى السَّمَـوَ تِ وَ الْأَرْضِ وَ مَنْ عِندَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ * يُسَبِّحُونَ الَّيْلَ وَ النَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ» ۱ . ۲

«وَ إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ * وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ» . ۳

الحديث

۹۴۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :خَلَقَ اللّهُ تَعالى مَلَكا تَحتَ العَرشِ يُسَبِّحُهُ بِجَميعِ اللُّغاتِ المُختَلِفَةِ . ۴

۹۴۸.عنه صلى الله عليه و آله :رَبُّنا تَبارَكَ وتَعالَى اسمُهُ إذا قَضى أمرا سَبَّحَ حَمَلَةُ العَرشِ ، ثُمَّ سَبَّحَ أهلُ السَّماءِ الَّذينَ يَلونَهُم ، حَتّى يَبلُغَ التَّسبيحُ أهلَ هذِهِ السَّماءِ الدُّنيا . ۵

۹۴۹.الإمام عليّ عليه السلامـ لِنَوفٍ البِكالِيِّ ـ: اِنقَطِع إلَى اللّهِ سُبحانَهُ ؛ فَإِنَّهُ يَقولُ : . . . جَعَلتُ آمالَ عِبادي مُتَّصِلَةً بي ، وجَعَلتُ رَجاءَهُم مَذخورا لَهُم عِندي ، ومَلَأتُ سَماواتي مِمَّن لا يَمَلُّ تَسبيحي . ۶

1.والمراد بقوله : «وَ مَنْ عِندَهُ» المخصوصون بموهبة القرب والحضور ، وربّما انطبق على الملائكة المقرّبين ، وقوله : «يُسَبِّحُونَ الَّيْلَ وَ النَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ» بمنزلة التفسير لقوله : «وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ» ؛ أي لا يأخذهم عيّ وكلال ، بل يسبّحون الليل والنهار من غير فتور ، والتسبيح بالليل والنهار كناية عن دوام التسبيح من غير انقطاع . يصف تعالى حال المقرّبين من عباده والمكرمين من ملائكته ، أنّهم مستغرقون في عبوديّته ، مكبّون على عبادته ، لا يشغلهم عن ذلك شاغل ولا يصرفهم صارف (الميزان في تفسير القرآن : ج ۱۴ ص ۲۶۴) .

2.الأنبياء : ۱۹ و ۲۰ .

3.الصافّات : ۱۶۵ و ۱۶۶ .

4.إرشاد القلوب : ص ۱۹۳ ، مستدرك الوسائل : ج ۶ ص ۷۵ ح ۶۴۷۴ .

5.صحيح مسلم : ج ۴ ص ۱۷۵۱ ح ۱۲۴ ، سنن الترمذي : ج ۵ ص ۳۶۲ ح ۳۲۲۴ ، مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۴۶۸ ح ۱۸۸۳ ، السنن الكبرى : ج ۸ ص ۲۳۸ ح ۱۶۵۱۲ ، كنزالعمّال : ج ۶ ص ۷۴۸ ح ۱۷۶۷۴ .

6.بحار الأنوار : ج ۹۴ ص ۹۵ ح ۱۲ نقلاً عن الكتاب العتيق الغروي عن نوف البكالي .

  • نام منبع :
    نهج الذكر (ع-ف) ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    افقی، رسول؛ شیخی، حمیدرضا
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 76776
صفحه از 544
پرینت  ارسال به