99
نهج الذكر (ع-ف) ج2

تنها اختلاف جزئى ، در ترتيب اين سه جزء است . احاديث شيعى به اتّفاق ، «اللّه اكبر» را ذكر آغازين مى دانند ۱ و برخى احاديث اهل سنّت ، آن را ذكر پايانى مى شمرند ۲ و برخى ديگر كه در منابع معتبرترى هستند ، در اين بخش با احاديث شيعى همسو و همگون هستند . ۳ از اين رو ، اين اختلاف به آسانى قابل حل است .
اختلاف ديگر ، در حوزه احاديث شيعى و در ترتيب «الحمد للّه » و «سبحان اللّه » است . مشهور احاديث شيعى ، «الحمد للّه » را بر «سبحان اللّه » مقدّم مى دارند ۴ و تنها چند حديث معدود ، عكس آن را ابراز مى دارند و بر همين اساس ، بيشتر فقها ، ترتيب معمولى و رايج كنونى ، يعنى «اللّه اكبر» ، «الحمد للّه » و «سبحان اللّه » را ذكر كرده اند ، هر چند برخى از آنان ، قائل به تخيير شده و هر دو ترتيب را مجاز و مطابق با سنّت دانسته اند .

نظريه مشهور : تقديم تحميد بر تسبيح

علّامه حلّى در كتاب المختلف ـ كه اختلاف فتاواى فقيهان شيعه را بررسى مى كند ـ ، مى گويد :
مشهور در تسبيح زهرا عليهاالسلام اين است كه نخست «اللّه أكبر» گفته مى شود ، سپس «الحمد للّه » و بعد ، «سبحان اللّه » . اين را شيخ جطوسىج در النهاية و المبسوطو

1.ر. ك : وسائل الشيعة : ج ۶ ص ۴۴۴ (باب ۱۰) ، و الحدائق الناضرة : ج ۸ ص ۵۱۵ ـ ۵۱۹ .

2.ر. ك : مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۲۲۷ ح ۸۳۸ و ص ۳۰۵ ح ۱۲۲۸ و ج ۸ ص ۱۶۶ ح ۲۱۷۶۸ ، تاريخ بغداد : ج ۳ ص ۲۴ ، المستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۱۶۵ ح ۴۷۲۴ و . . . .

3.ر . ك : صحيح البخارى : ج ۳ ص ۱۳۵۸ ح ۳۵۰۲ ، صحيح مسلم : ج ۴ ص ۲۰۹۱ ح ۸۰ ، سنن أبى داوود : ج ۳ ص ۱۵۰ ح ۲۹۸۷ ، مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۲۸۷ ح ۱۱۴۱ .

4.ر . ك : ص ۹۵ (چگونگى تسبيحات فاطمه عليهاالسلام) .


نهج الذكر (ع-ف) ج2
98

كيفيّت تسبيح فاطمه زهرا

احاديث فراوانى بر استحباب ذكر تسبيحات فاطمه زهرا عليهاالسلام تأكيد كرده اند . اين احاديث ، ميان شيعه و اهل سنّت ، مستفيض است و در كتب اربعه شيعه و برخى از صحاح و مسانيد مشهور اهل سنّت به طريق هاى مختلف ، نقل شده است . آنچه از اين احاديث فهميده مى شود ، آن است كه استحباب اين تسبيح كه از مصاديق ذكرِ كثير دانسته شده ، ۱ منحصر به تعقيب نمازهاى واجب و يا هر نمازى نيست ؛ بلكه هنگام خواب و يا براى رفع پاره اى مشكلات نيز مفيد است . ۲
همه اين احاديث ، اتّفاق دارند كه تسبيحات فاطمه زهرا عليهاالسلام از تركيب سه ذكر «اللّه اكبر» ، «الحمد للّه » و «سبحان اللّه » به وجود آمده و عطاى پُر ارزش پيامبر خدا به دختر بزرگوارش فاطمه عليهاالسلام است . همچنين در تعداد مجموعى و اختصاصى هر يك از اين اذكار ، اتّفاق نظر است و همه روايات ، تعداد ذكر «اللّه اكبر» را 34 بار ، «الحمد للّه » را 33 بار و «سبحان اللّه » را نيز 33 بار دانسته اند كه مجموع آنها يكصد مى شود .

1.ر . ك : ص ۸۷ ح ۹۳۱ ـ ۹۳۳ و نيز ج ۱ ص ۱۱۵ ح ۱۷۶ ـ ۱۷۹ .

2.الكافى : ج ۲ ص ۵۳۶ ح ۷ .

  • نام منبع :
    نهج الذكر (ع-ف) ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    افقی، رسول؛ شیخی، حمیدرضا
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 75592
صفحه از 544
پرینت  ارسال به