«وَ لاَ تَدْعُ مِنْ دُونِ اللّه ِ مَا لاَ يَنْفَعُكَ وَ لاَ يَضُرُّكَ فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذَا مِنَ الظَّالِمِينَ * وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللّه ُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلاَ رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ». ^۱

قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلاَّ مَا كَتَبَ اللّه ُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَ عَلَى اللّه ِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» . ^۲

(انظر) فاطر : 2 ، 10، الزمر : 38، الشورى : 10 ، الفتح : 11 ، التغابن : 13 ، الجنّ : 22 ، الأنعام : 80 ، الأحزاب : 17.

الحديث :

۰.22500.جَبرئيلُ عليه السلام : العِلمُ بأنّ المَخلوقَ لا يَضُرُّ و لا يَنفَعُ ، و لا يُعطي و لا يَمنَعُ ، و استِعمالُ اليَأسِ مِن الخَلقِ ، فإذا كانَ العَبدُ كذلكَ لَم يَعمَلْ لأحَدٍ سِوَى اللّه ِ ، و لَم يَرْجُ و لَم يَخَفْ سِوَى اللّه ِ ، و لَم يَطمَعْ في أحَدٍ سِوَى اللّه ِ ، فهذا هُو التَّوكُّلُ . ^۳

۰.22501.الإمامُ عليٌّ عليه السلام : التَّوكُّلُ التَّبَرِّي مِن الحَولِ و القُوَّةِ ، و انتِظارُ ما يَأتي بِهِ القَدَرُ . ^۴

«و به جاى خدا، چيزى را كه سود و زيانى به تو نمى رساند، مخوان؛ كه اگر چنين كنى در آن صورت قطعاً از جمله ستمكارانى و اگر خدا به تو زيانى برساند، آن را برطرف كننده اى جز او نيست و اگر براى تو خيرى بخواهد، بخشش او را ردّ كننده اى نيست. آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى رساند و او آمرزنده مهربان است».

«بگو: جز آنچه خدا براى ما مقرّر داشته هرگز به ما نمى رسد. او سرپرست ماست و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكّل كنند».

حديث :

۰.22500.جبرئيل عليه السلام فرمود : دانستن اين مطلب كه مخلوق نه زيانى مى زند و نه سودى مى رساند، نه مى دهد و نه جلوگيرى مى كند، و چشم اميد بركندن از خلق. هرگاه بنده چنين باشد، ديگر براى احدى جز خداوند كار نمى كند و اميد و بيمش از كسى جز خداوند نيست و چشم طمع به هيچ كس جز خدا ندارد. اين است توكّل.

۰.22501.امام على عليه السلام : توكّل، مبرّا شدن از نيرو و توانايى [خود] و چشم به راه مقدّرات بودن است.