توكّل - صفحه 454

(انظر) يونس : 84 ، 85 ، يوسف : 67 ، إبراهيم : 11 ، 12، الشعراء : 14 ، 615 ، 62.
(انظر) النبوّة الخاصّة : باب 3730.

الحديث :

۰.22509.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : سَبعونَ ألفا مِن اُمَّتي يَدخُلونَ الجَنَّةَ بغَيرِ حِسابٍ: هُمُ الّذينَ لا يَكتَوُونَ، و لا يَكوُونَ ، و لا يَستَرقُونَ ، و لا يَتَطَيَّرُونَ ، و على ربِّهِم يَتَوَكَّلونَ . ۱

۰.22510.عنه صلى الله عليه و آله : مَنِ اكتَوى أو استَرقى ، فَقَد بَرِئَ مِن التَّوكُّلِ ۲ . ۳

۰.22511.بحار الأنوار عن ابن شهر آشوب : أمرَ نَمرودُ بجَمعِ الحَطَبِ في سَوادِ الكُوفَةِ عِند نَهرِ كُوثا مِن قَريَةِ قطنانا و أوقَدَ النّارَ ، فعَجَزوا عَن رَمي إبراهيمَ ، فعَمِلَ لَهُم إبليسُ المَنجَنيقَ فرُمِيَ بهِ ، فتَلقّاهُ جَبرئيلُ في الهَواءِ فقالَ : هَل لَكَ مِن حاجَةٍ ؟ فقالَ : أمّا إلَيكَ فَلا ! حَسبيَ اللّه ُ و نِعمَ الوَكيلُ ، فاستَقبَلَهُ مِيكائيلُ فقالَ : إن أرَدتَ أخمَدتُ النّارَ ، فإنَّ خَزائنَ الأمطارِ و المِياهِ بِيَدي ؟ فقالَ : لا اُريدُ ! و أتاهُ مَلَكُ الرِّيحِ فقالَ : لَو شِئتَ طَيَّرتُ النّارَ ! قالَ : لا اُريدُ ! فقالَ جَبرئيلُ : فاسألِ اللّه َ ، فقالَ : حَسبي مِن سُؤالي عِلمُهُ بِحالِي . ۴

حديث :

۰.22509.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هفتاد هزار نفر از امّت من بى حساب وارد بهشت مى شوند. آنان كسانى هستند كه خود را داغ نمى نهند و ديگران را نيز داغ نمى نهند و تعويذ و رُقيه نمى بندند و فال بد نمى زنند و به پروردگارشان توكّل مى كنند.

۰.22510.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كه خود را داغ نهد يا تعويذ ببندد، از توكّل بى بهره است. ۵

۰.22511.بحار الأنوار : نمرود دستور داد در اطراف كوفه، نزديك رود «كُوثا» از آبادى قطنانا، هيزم جمع كردند و آتش افروخت. اما [مأموران او] نتوانستند ابراهيم را در آتش بيندازند. ابليس براى آنان منجنيق ساخت و به وسيله آن ابراهيم به طرف آتش پرتاب شد . جبرئيل خود را به ابراهيم، كه در ميان هوا بود، رساند و گفت: آيا حاجتى دارى؟ ابراهيم فرمود: به تو نه! خداوند مرا بس است و او نيكو حمايتگرى است. ميكائيل پيش او آمد و گفت: اگر بخواهى آتش را خاموش مى كنم؛ زيرا خزانه هاى باران ها و آب ها در اختيار من است؟ ابراهيم فرمود: نمى خواهم!
فرشته باد نزد او آمد و گفت: اگر بخواهى آتش را به هوا مى برم! ابراهيم فرمود: نمى خواهم! جبرئيل گفت: پس، از خدا بخواه. ابراهيم گفت: او خود حال مرا مى داند و نيازى به سؤال نيست.

1.كنز العمّال : ۵۶۸۳.

2.سنن ابن ماجة : ۲/۱۱۵۴/۳۴۸۹.

3.في الماضي القديم كان الناس ـ و خصوصا العرب ـ يعالجون مرضاهم بالكىّ اذا يئسوا من الدواء، و كانوا يربطون الرُّقى التى يبتدعوها من انفسهم على أعناق و أيدي الأفراد لئلا يصيبهم داء، و هذا الحديث يرى أن الاتكال و الاعتماد على كلا الأمرين المذكورين بالكلية منافٍ للتوكل .

4.بحار الأنوار : ۷۱/۱۵۵/۷۰.

5.در گذشته هاى دور و بويژه در ميان اعراب، به گاه نااميد شدن از روش هاى معمول درمان، بر زخم ها، داغ مى نهادند و يا براى پيشگيرى، اوراد و اذكارى خود ساخته را بر گردن و دست افراد مى آويختند كه اين حديث ظاهرا هر دو را منافى با توكّل بر خداوند توانا مى داند .

صفحه از 472