اهمّيت كتاب «الإيضاح»

1.عيون الأخبار، السبع السادس، ص ۴۹؛ تاريخ الخلفاء الفاطميين، ص ۵۶۸ ـ ۵۶۹. همچنين ر .ك : نامه معز به قاضى نعمان (اختلاف اُصول المذهب، ص ۴۶ به بعد) .

2.آصف بن على اصغر فيضى در مقاله اى كوتاه با عنوان ابعادى از فقه اسماعيليه، هفت اثر را به عنوان مراجع فقه اسماعيليه مستعلويه (بهره داوودى) معرفى مى كند : Studia Islamica, ۳۱,pp:۸۱-۸۲. اين آثار عبارت اند از : دعائم الإسلام، الاقتصار، الينبوع، مختصر الآثار، اختلاف اُصول المذهب، همگى نوشته قاضى نعمان. كتاب الحواشي منسوب به امين جى بن جلال و كتاب مسائل نوشته امين جى. اساس همه اين آثار، كتاب الإيضاح، نخستين اثر فقهى قاضى نعمان است. در متن موجود كتاب الإيضاح، به خوبى سهم بارز متون زيديه و اماميه در تدوين فقه اسماعيليه به چشم مى خورد. شايد همين مسئله ، علّت اساسى براى تدوين دعائم الإسلام بوده است. با تدوين الدعائم، فقه اسماعيليه صورت به ظاهر مستقلى به خود گرفته است. انجام گرفتن اين عمل تنها با حذف اسانيد و مراجع امكان پذير بوده است. گرچه عدم نقل اسناد مى تواند به دليل عدم اهميت قائل شدن براى آنها باشد(اين نكته آخر توضيح شفاهى آقاى حسن انصارى است) در مورد فقه اسماعيليه ، همچنين ر .ك: Asaf. A. A. Fyzee, Compendium Of Fatimiid Law , Simla , India, ۱۹۶۹. ف. كاسترو نيز در مقاله اى به اين مسئله اشاره دارد كه فقه اسماعيلى كه قاضى نعمان آن را پى نهاد، همانند با فقه مالكى بين غصب و تعدى تمايز مى نهد و نتيجه مى گيرد كه اين ويژگى ظاهرا به دليل تربيت مالكى قاضى نعمان باشد : Su Gasb e Taaddi nel Fiqh Fatimida, Annali Di Ca Foscari , ۱۶, ۳ , ۱۹۷۵, p:۹۵-۱۰۰.