یاران امام حسین علیه السلام (بخش اول) - صفحه 6

مى‏شوند . پس حسن عليه السلام عبور كرد . گفتند : اى ابو اسحاق ! اين است ؟ گفت : نه . پس حسين عليه السلام آمد . گفتند : اين است ؟ گفت : آرى 1 .
و اينك ، اشاره‏اى كوتاه به زندگى‏نامه شمارى از برجسته‏ترين ياران امام حسين عليه السلام .

3 / 1

ابو ثُمامه عمرو بن عبد اللَّه صائِدى‏

ابو ثُمامه ، كُنيه يكى از ياران برجسته امام حسين عليه السلام است كه با نام‏هاى : عمرو بن عبد اللَّه صائدى ،۲ عمرو بن عبد اللَّه انصارى ،۳ زياد بن عمرو بن عَريب بن حنظلة بن دارِم بن عبد اللَّه بن كعب صائدِ ،۴ ابو ثُمامه صائِدى ،۵ ابو ثُمامه صَيداوى‏۶ ،۷ و ابو ثُمامة بن عمر صائِدى ،۸ در منابع مختلف ، از او ياد شده است . طبرى ، در باره او مى‏گويد :

1.گفتنى است در كتاب الدمعة الساكبة (ج ۴ ص ۲۷۲ - ۲۷۳) ، ضمن نقل داستانى آمده كه زينب عليها السلام در شب عاشورا، خطاب به امام حسين عليه السلام گفت: «برادر! آيا يارانت را آزموده‏اى؟ من نگرانم كه تو را هنگام حمله دشمن و كشاكش شمشيرها تسليم دشمن كنند. امام عليه السلام گريست و در پاسخ فرمود: به خدا سوگند، آنها را آزموده‏ام. در ميان آنها، جز جنگاور دلاور و استوار نيست. به مرگ، همان اندازه علاقه دارند كه نوزاد به شير مادرش دارد». ليكن همان طور كه نويسنده اين كتاب، اعتراف كرده است، اين مطلب، در منابع معتبر، وجود ندارد.

2.تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۴۳۹ . در برخى منابع ، «عمر» به جاى «عمرو» آمده است . نيز ، ر . ك : همين شهادت‏نامه: ج ۲ ص ۱۵ ح ۹۰۵ و ص ۹۱۵ ح ۲۱۱۰ .

3.در رجال الطوسى (ص ۱۰۳) آمده كه كنيه او «ابوثمامه» است . همچنين فرد ديگرى به نام «عمرو بن ثمامه» را از ياران امام حسين عليه السلام شمرده است .

4.نسب معدّ : ج ۲ ص ۵۲۲ ، جمهرة أنساب العرب : ص ۳۹۵ . در تنقيح المقال (ج ۲ ص ۵) ، «ابو ثمامه ، زياد بن عمرو بن عريب» ، از شهداى كربلا دانسته شده ؛ ولى در عين حال در همين كتاب (ص ۳۳۳) ، جدا از «ابو ثمامه» ، كسى با نام «عمرو بن عبد اللَّه انصارى» نيز آمده است . و در إبصار العين (ص ۱۳۴) ، از فردى با نام «زياد بن عريب» مستقل ياد شده و با «ابو عمره نهشلى» يكى دانسته شده است ؛ امّا ما وى را با «شبيب بن عبد اللَّه» يكى گرفتيم .

5.تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۳۶۴ ؛ الإرشاد : ج ۲ ص ۴۶ و۸۵ .

6.صائِد ، طايفه‏اى از قبيله هَمْدان هستند و صيدا ، طايفه‏اى از قبيله اسد بن خُزَيمه است (ر . ك : تاج العروس : ج ۵ ص ۷۱ و ۷۳) . به نظر مى‏رسد كه «صائدى» درست باشد (ر . ك : ص ۱۵ ح ۹۰۶) .

7.الأخبار الطوال : ص ۲۳۸ ؛ روضة الواعظين : ص ۲۰۰ .

8.مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى : ج ۱ ص ۲۰۶.

صفحه از 58