وى از جنگاوران عرب و از بزرگان شيعه بود .^۱
بر اساس برخى از گزارش‏ها ، او از ياران شجاع و دلاور امام على عليه السلام بود و در جنگ‏هايى كه در دوران حكومت ايشان اتّفاق افتاد ، حضور داشته است و پس از شهادت ايشان ، از ياران امام مجتبى عليه السلام بوده است .
ابو ثمامه ، ساكن كوفه بوده و يكى از افرادى است كه پس از مرگ معاويه ، به امام حسين عليه السلام نامه نوشت و او را به قيام ، دعوت كرد^۲ .^۳ هنگامى كه مُسلم بن عقيل عليه السلام ، به نمايندگى از امام عليه السلام به كوفه آمد ، ابو ثُمامه ، در زمره ياران مورد اعتماد او قرار گرفت و در تهيّه سلاح و امكانات مالى ، فعّاليت داشت .^۴ مسلم عليه السلام نيز او را به فرماندهى سپاهيان قبيله رُبع تميم هَمْدان گماشت و سپاه او بود كه ابن زياد را در قصر حكومتى ، محاصره كرد .^۵ هنگامى كه مردم كوفه ، مسلم عليه السلام را تنها گذاشتند ، ابو ثُمامه ، از كوفه خارج شد و خود را به امام حسين عليه السلام رسانيد^۶ و در صف عاشقان و جان‏نثاران وى ، قرار گرفت .
نگاهى گذرا به زندگى افتخارآميز اين مرد بزرگ ، نشان مى‏دهد كه او ، افزون بر استوارى در ايمان ، صلابت در ولايت اهل بيت عليهم السلام ، دلاورى و شجاعت ، از هوش و ذكاوت سياسى و اطّلاعات گسترده امنيتى برخوردار بوده است . لذا هنگامى كه كثير بن عبد اللَّه - كه پيشنهاد ترور امام حسين عليه السلام را به ابن سعد داده بود - ، مى‏خواست تا به عنوان پيام‏آور وى ، مسلّح بر امام عليه السلام وارد شود ، او ممانعت نمود .^۷
از كارهاى برجسته و درخشان اين مرد بزرگ - كه درتاريخ عاشورا ثبت شده است - ، يادآورىِ فرا رسيدن وقت ظهر براى اقامه نماز در بحبوحه نبرد در روز عاشوراست . در آن