اين جمله را گفت و به امام عليه السلام ، حملهور شد كه نافِع بن هِلال ، راه را بر او بست و با نيزه ، او را نقشِ بر زمين كرد .۱
در زيارتهاى «رجبيّه»۲ و «ناحيه مقدّسه» آمده :
السَّلامُ عَلى عَمرِو بنِ قَرَظَةَ الأَنصارِيِّ .
سلام بر عمرو بن قَرَظه انصارى !۳
۹۷۰.تاريخ الطبرى- به نقل از ابو مِخنَف -: عبد الرحمان بن جُندب ، برايم نقل كرده است : عمرو بن قَرَظه انصارى ، به ميدان آمد و در دفاع از حسين عليه السلام جنگيد ، در حالى كه مىخواند :
بى گمان ، جنگاوران انصار ، مىدانندكه من از حريم خود ، حمايت مىكنم .
به سانِ جوانى كه نمىگُريزد ، شمشير مىزنمو خون و خانهام را در راه حسين عليه السلام ، مىدهم.
همچنين ، ثابت بن هُبَيره ، برايم نقل كرد كه : عمرو بن قَرَظة بن كعب - كه همراه حسين عليه السلام بود - ، كُشته شد و برادرش على۴ - كه با عمر بن سعد بود - ، فرياد كشيد : اى حسين، اى دروغگو، پسر دروغگو ! برادرم را گمراه كردى و فريفتى تا آن كه او را كُشتى .
حسين عليه السلام پاسخ داد : «خداوند ، برادرت را گمراه نكرد ؛ بلكه برادرت را هدايت نمود و تو را گمراه ساخت» .
على گفت: خدا مرا بكُشد ، اگر تو را نكُشم يا كُشته نشوم .
آن گاه ، به حسين عليه السلام حمله بُرد ؛ امّا نافِع بن هِلال مرادى ، راه را بر او گرفت و ضربهاى به او زد و بر زمينش انداخت . يارانش او را بُردند و نجاتش دادند . بعدها ، مداوا شد و بهبود يافت.۵
1.ر . ك : ح ۹۷۰ .
2.ر . ك : دانشنامه امام حسين عليه السلام : ج ۱۲ ص ۱۱۸ ح ۳۲۸۰ (زيارت امام عليه السلام در اوّل رجب) .
3.ر . ك : ص ۹۱۳ ح ۲۱۱۰ (زيارت دوم، به روايت الإقبال) .
4.در أنساب الأشراف (ج ۳ ص ۳۹۹) «زبير» به جاى «على» آمده است.
5.خَرَجَ عَمرُو بنُ قَرَظَةَ الأَنصارِيُّ يُقاتِلُ دونَ حُسَينٍ عليه السلام ، وهُوَ يَقولُ :
قَد عَلِمَت كَتيبَةُ الأَنصارِ
أنّي سَأَحمي حَوزَةَ الذِّمارِضَربَ غُلامٍ غَيرِ نِكسٍ شاري
دونَ حُسَينٍ مُهجَتي وداري
قالَ أبو مِخنَفٍ عِن ثابِتِ بنِ هُبَيرَةَ : فَقُتِلَ عَمرُو بنُ قَرَظَةَ بنِ كَعبٍ وكانَ مَعَ الحُسَينِ عليه السلام ، وكانَ عَلِيٌّ أخوهُ مَعَ عُمَرَ بنِ سَعدٍ ، فَنادى عَلِيُّ بنُ قَرَظَةَ : يا حُسَينُ ، يا كَذّابَ ابنَ الكَذّابِ ، أضلَلتَ أخي وغَرَرتَهُ حَتّى قَتَلتَهُ .
قالَ : إنَّ اللَّهَ لَم يُضِلَّ أخاكَ ولكِنَّهُ هَدى أخاكَ وأضَلَّكَ .
قالَ : قَتَلَنِيَ اللَّهُ إن لَم أقتُلكَ أو أموتَ دونَكَ . فَحَمَلَ عَلَيهِ ، فَاعتَرَضَهُ نافِعُ بنُ هِلالٍ المُرادِيُّ فَطَعَنَهُ فَصَرَعَهُ ، فَحَمَلَهُ أصحابُهُ فَاستَنقَذوهُ ، فَدُووِيَ بَعدُ فَبَرَأَ (تاريخ الطبرى : ج ۵ ص ۴۳۴ ، أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۳۹۹) .