مى دهد كه ^۱ : «فمن كان يرجو لقاء ربّه فليعمل عملاً صالحا و لا يشرك بعبادة ربّه أحدا » . ^۲
نقل است كه چون حضرت اللّه تعالى بر ابوالبشر آدم عليه السلام ببخشود ، آن گاه كه در بهشت از ثمره آن شجره تناول كرده بود ، آدم عليه السلام به درگاه خداوند تعالى تضرّع كرد و گفت: يا عالم السرّ والخفيّات! چون تو مى دانستى كه خوردن من از ثمره اين شجره ، به طمع خُلود بود و مقصود از خُلود ، آن بود كه از حضرت تو دور نشوم و از عبادت تو محروم نباشم و از لقاى تو بى نصيب نگردم ، پس چرا مرا بدان عتاب فرمودى؟ خطاب ربّ الأرباب در رسيد كه: اى آدم! بدان سبب كه تو خُلود را از شجره دانستى نه از ما و در باطن خود ، شرك آوردى به حضرت ما و مشركان ، مغضوب و مطرودِ درگاه مايند ، مگر آن كسان كه توبه كنند ^۳ و ^۴ ما توبه ايشان در پذيريم كه ^۵«فمن تاب من بعد ظلمه و أصلح فإنّ اللّه يتوب عليه » . ^۶
اى سعادتمند! به اجماع علماى امّت ، حقيقت ايمان ، تصديق دل ^۷ است ؛ و امّا كمال ايمان كه آن مانع است از عذاب نيرانى و وسيله بنده است به وصول درجات جنانى و فوز انبساط قرب حضرت ربّانى ، منوط است به استحكام چهار ركن: اوّل ، تصديق به دل ؛ دوم ، اقرار به زبان ، سيوم ، عمل به تن ؛ چهارم ، متابعت سنّت نبوى عليه السلام . هركه از اين چهار رُكن ، ^۸ محروم است ، كافر مطلق است «وللكافرين عذابٌ اليم » ؛ ^۹ و هركه اقرار به زبان دارد و تصديق به قلب ^۱۰ ندارد ، منافق است و حال او از كافر ، بَتَر خواهد بود «إنّ المنافقين في الدَرَك الأسفل من النّار » ؛ ^۱۱ و هركه تصديق به دل و اقرار به زبان دارد و به تن ، عمل نمى كند ، فاسق است ؛ به قدر تقصير در بندگى در دوزخ ، عذاب كشد و اقلّ آن ، يك ساعت بود ^۱۲ و اكثر آن ، هفت هزار سال و آخر ، به