سبب نور ايمان ، نجات يابد ، چنانچه حديث نبوى بدين ناطق است و هركه تصديق به جنان و اقرار به لسان و عمل به اركان دارد و در عمل ، متابعت سنن نمى كند ، مبتدع است و «أهل البدع كلاب أهل النّار» . ^۱
بدان ـ اى صديق ـ كه ميان علما ^۲ در تحقيق ايمان و اسلام و فرق ميان ايشان ، ^۳ اختلافِ بسيار است ، چنانچه بعضى ايمان را عين اسلام دارند ^۴ و جمعى ، اسلام را اعم دارند ^۵ و بعضى ، ايمان را ترجيح نهند بر اسلام ، و جمعى برعكس ، و بعضى ميان «ايمانٌ به» و «ايمانٌ له» فرق بيان كنند و جمعى ايمان و اسلام را اصلِ واحد دارند ^۶
و اركان را فروع و هريكى ، آيتى به ^۷ استشهاد آورند و حديثى مؤيّد قول خود ، ايراد كنند ؛ ليكن ارباب بصيرت و زائران كعبه حقيقت ، بدين عبارات مختلفه ، التفات ننمايند و اين ترديدات را در نظر نياورند ؛ زيرا چه به نور يقين دانسته اند كه چون حاجيان ، مشيّت لمعه نور نار مباركه توحيد ، از قَداحه هدايت در مِجمر دل مخصوصان عنايت ازلى زنند ، عبير امانت «إنّا عرضنا الأمانة »^۸ كه از اسرار خطاب «أ لستُ بربّكم »^۹ در سويداى مجمرِ دل ، مودِع است ، به ظهور ^۱۰ به لَهَب نار توحيد ، فراسوختن آيد و نسيم روايح آن عبير ، از رهگذر حواس باطن ، به مشام سرّ جوارح و اعضا رسد و جميع شهر بدن به تعشّق عطر اسرار و معارف ، معطّر شوند و جمله رعاياى ظاهر و باطن شهر وجود ، متأثّر گردند و از تيه بُعد و وادى غفلت ، روى به بساط قرب و طاعت آورند . نام اين طاعت كه بر رعاياى جوارح روانه شد ، اسلام آمد و حقيقت آن نار مباركه كه در مجمرِ دل ، افروخته گشت ، ايمان و مطالعه طلعت جمال آن نور نار عنايت و متأثّر گشتن به بوى عبير امانت احسان و تحقيق سر حكمت ظهور نور توحيد و رايحه عبير ^۱۱ امانت ايقان . پس نور اسلام ، ثمره تجلّى آثارى آمد