هدية الخير (بخش اول) - صفحه 475

عفّت ببندد و آتشِ حرص را به آب قناعت بنشاند و به مَعوَل خلاف ، سرِ ثُعبان نفس را بكوبد و به قوّت تزكيه و تذهيب اخلاق ، باطن را از كدورت اوصاف ذميمه ، صافى سازد و در عين الحيات توكّل ، از خبايث طمع و آز ، غسل برآورد و نفس خسيس مكّار را ۱ از راه جفا به طريق عذر و وفا خواند و به تسبيح و استغفار و انابت و ذكر و توجّه و طاعت در دولت خانه نجات ۲ مى كوبد كه «من قرع على الباب ، يوشك أن يفتح له» . ۳

[ مصرع]

همّتى ۴ در بسته ام باشد كه اين در وا شود
امّا زكات به دو معنى آمده: يكى طهارت و تزكيه است ، چنانچه در كلام مجيد واقع است كه «خذ من أموالهم صدقةً تطهّرهم و تزكّيهم » ؛ ۵ چه ، حضرت عزّت ، پاك مى گردانَد نفْس انسان را از دَنَس بخل و خسّت ضنّت ۶ و دنائت شحّ ، و دل را از حبّ دنيا به واسطه بذل مال و صرف آن به مصرفى كه باذل را نمى نمايد كه نفعى يا عوضى بدو لاحق مى شود ، در حال و معنى ديگر ، نموّ است يا به حَسَب مال كه آن اعظم و اُولى است ، چنانچه كلام ملك علاّم از آن خبر مى دهد كه: «و ما أنفقتم من شيءٍ فهو يُخلفه »۷ و در حديث قدسى ۸ «أنفِقْ يا ابن آدم ، اُنفق عليك» ، ۹ تصريح است به بذل مال در راه حق ۱۰ و اخذ عوض ؛ چه ، ۱۱ هرگاه بنده به قدر عبوديّت خود در راه خداى عزّ و جلّ ، صرف مال كند ، حضرت ۱۲ اللّه ۱۳ تعالى ، به قدر عظمت و الوهيّت خويش ،

1.. ف: و نفس خسيس را كه مكّار است .

2.. م : بجاه .

3.. كنزالعمال ، ج ۲ ، ص ۶۱۳: «من يكثر قرع الباب يوشك يفتح له» . سنج: مجمع الزوائد ، ج ۲ ، ص ۲۵۷ ؛ غررالحكم ، ج ۵ ، ص ۲۶۷ .

4.. ف: همى .

5.. سوره توبه ، آيه ۱۰۳ .

6.. م: ضنه ، ف: منت . متن ، تصحيح قياسى است .

7.. سوره سبأ ، آيه ۳۹ .

8.ف: + كه.

9.. صحيح البخاري ، ج ۶ ، ص ۱۸۹ ؛ صحيح مسلم ، ج ۲ ، ص ۷۷ ؛ مسند أحمد ، ج ۲ ، ص ۲۴۲: «يا ابن آدم ، أنفقْ اُنفق عليك» .

10.. ف: ايزد تعالى .

11.. ف: و .

12.. ف: ـ حضرت .

13.. ف: خداى .

صفحه از 509