آن به كار بردندى به قدر ضرورت و رعايت طرق خويش كردندى و فوايد كليّه يافتندى ، و بعضى ديگر در نباتات ، سموم را يافته اند از اصول و فروع و اَزهار و بزور و غيرها كه در بدن ، تأثيرات عظيم دارند و مى گويند كه فساد اينها در بدن ، به واسطه عدم مناسبت مزاج ^۱ است با حيوان . ^۲ فلهذا ، آنها را به خوردِ حيوانات كنند ؛ اوّلاً چون طاووس و زاغ و غيرهما تا به واسطه تحلل طبيعت و قوّت ^۳ هضم قوّت هاى عقاقير از بواطن ايشان به ظواهر آيد . آن گاه آن حيوان را در ظرفى كرده ، در جايى گرم ، چون زِبْلِ فَرَس و غيره ، دفن كنند و بگذارند تا متعفّن گردد و جمله آن كِرم ها شود . پس آن كِرم ها همدگر ^۴ را بخورند و يكى شوند ، آن را بگيرند و خشك سازند ، به اضعاف قوّت ^۵ آن موسوم ^۶ بوَد . آن گاه آن را با ادويه تَرياقيه ، ضم كرده ، به كار دارند و بعضى ديگر ، بدان وقت ها التفات ننمايند و گويند كه چون سموم قوى مى يابيم ، به مرتبه اى كه اگر قدرى از آن بر شاخ گاو بندند و بدوشند ، خون از پستان او آيد و آن را هنديان «سنكى» گويند . پس چه حاجت بدان تدابير داريم و آن ضررى كه از ايشان ، ظاهر مى گردد ، به واسطه عدم عادت است ؛ و ليكن ^۷ هرگاه كه بدان عادت شود ، ضرر نكند و تأثيرات كلّيه از آن حاصل گردد . پس آن را با ادويه ترياقيه ، ضم كرده ، به كار دارند ، اندك اندك بر سبيل عادت . آن گاه قدرى قدرى ^۸ زياد كنند ، چنان كه به مرتبه اى رسد كه چون مثقالى از آن خورده شود ، سُكر كنند و چند روز بر آن حال باشند و بعد از آن ، اندك اندك از آن ادويه مضمومه كم سازند تا چنان شود كه بى ترياقات ، خورند و مستى ها كنند و قوّت هاى عظيم يابند و بعضى كه از ادعيه باخبرند ، به افسون ، ^۹ سميت آنها را ببندند و نخورند ^۱۰ و فوايد يابند و بعضى ديگر ، در نباتات ، وراى سموم ، چيزى يافته اند كه قوّت هاى عظيم مى بخشد و مداومت آنها ، موى سفيد را