اشجار عبادات بنده است . چنانچه آيت ^۱ كريمه «وعد اللّه الّذين آمنوا و عملوا الصّالحات لهم مغفرة و أجرٌ عظيم »^۲ مخبر از آن و مشعر بدان است و اقسام و انواع طاعات ، اگرچه بسيار است فامّا جملگى آن به سه نوع باز گردد ؛ قلبى و بدنى و مالى ^۳ .
امّا طاعات قلبى چون توحيد و توكل و صبر و شكر و تسليم و تفويض و صدق و اخلاص و رضا و يقين و محبّت و معرفت و غيرها كه مفاتيح ابواب مكاشفات و مصابيح مجالس مشاهدات است و ^۴ امّا طاعات بدنى به دو طور ؛ بود اول آنچه به حق تعلّق دارد ، چون نماز و روزه و حج و غيره . دوم ^۵ آنچه به خلق تعلّق دارد ، چون احقاق حقوق مسلمانان و تعهّد امور ايشان بر وجه صلاح . و امّا طاعات مالى چون انواع صدقات و خيرات كه بعضى از اهل زمان به امثال آن تقرّب مى جويند .
ديگرى آن كه هدايت و تعليم و ارشاد برادر مؤمن در امور اخروى و نصايح دينى بر خود لازم دانند و او را از عيوب نفسانى آگاه گردانند و از اقوال شنيعه و افعال قبيحه باز دارند و از اكتساب مخالفات و ارتكاب شهوات مهلكات منع كنند ؛ چه مقبول ترين تحفه و دوست ترين هديه از عبادات كه بنده به دست مقرّبان علم اللّه به درگاه اله فرستد ، نصيحتى است كه براى رضاى خدا عز و جل كرده باشد ؛ چنانچه در حديث قدسى وارد است كه «أحبُّ ما يعبدني به عبدي النّصحُ لي» ^۶ زيرا كه اين صورت ، هم واسطه تذكّر و تفكّر ناصح و هم سبب تنبيه ^۷ و هدايت منصوح مى گردد ؛ ليكن ^۸ در حالت نصيحت بايد كه وظيفه اِسرار و ^۹ تلطّف را رعايت نمايد و از اِفضاح و تعنّف ، احتراز ، واجب شمرند .
ديگرى ^۱۰ آن كه عقل خويش را از حضيض نقصان ـ به ممارست علوم و تزكيه و تهذيب اخلاق و كثرت تجارب ـ به اوج كمال رسانند ^۱۱ چه تحصيل اسباب حظوظ