ـ رفتن به مسجد براى آموزش يا فراگيرى معارف ، پاداش حج دارد . ¹
همچنين براى تشويق مسلمانان به نماز گزاردن در مسجد ، از يك سو ، و بهره گيرى از بافضيلت ترين و پُرجمعيت ترين مساجد ، از سوى ديگر ، پاداش نماز گزاردن در مسجد الحرام ، برابر با يكصد هزار نماز ، در مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله معادل ده هزار نماز ² و در مسجد الأقصى ، برابر با يكهزار نماز و در مساجد جامع ، معادل يكصد نماز و در مسجد محلّ سكونت ، برابر با بيست و پنج نماز و در مسجد بازار ، برابر با دوازده نماز اعلام شده ، در حالى كه نماز گزاردن در خانه ، آن هم در صورتى كه از سرِ بى اعتنايى به مسجد و جماعت نباشد ، تنها پاداش همان يك نماز را دارد . ³
در مقابل ، ترك مسجد بدون عذر موجّه ، نشانه غفلت ، بلكه نفاق شمرده شده و تأكيد شده است كه همسايه مسجد ، جز در مسجد نبايد نماز بگزارد ⁴ و مساجدى كه همسايه هايش در آن حاضر نمى شوند ، از آنان به خداوند متعال ، شكايت مى برند و خداوند نيز به آنها چنين پاسخ مى دهد :
و عِزَّتى و جَلالى لا قَبِلتُ لَهُم صَلاةً واحِدَةً ، و لا أظهَرتُ لَهُم فِى النّاسِ عَدالَةً ، و لا نالَتهُم رَحمَتى ، و لا جاوَرونى فى جَنَّتى . ⁵ به عزّت و جلالم سوگند ، هيچ نمازى را از آنها نمى پذيرم ، و هيچ

نمى شود .
روايات اسلامى ، براى گسترش هر چه بيشتر فرهنگ حضور مردم در مسجد ، با تعبيرهاى گوناگون و وعده به پاداش هاى فراوان ، نظير آنچه در پى بدانها اشاره مى شود ، مسلمانان را براى آمدن به خانه خدا تشويق كرده اند :
ـ براى برداشتن هر گام به سوى مسجد ، ده حسنه در نامه عمل ثبت مى شود و ده گناه ، پاك مى گردد و ده درجه ، داده مى شود . ^۱
ـ رفتن به سوى مسجد در تاريكى شب ، نورانيت ويژه اى در قيامت براى اهل مسجد ، پديد مى آورد . ^۲
ـ هر چه مسجد دورتر باشد ، ثواب كسى كه به مسجد مى رود ، افزون تر مى گردد . ^۳
ـ پيش گامى در رفتن به مسجد ، پيش گامى در نزديكى به خدا و بهشت جاويد است . ^۴
ـ نشستن در مسجد ، عبادت است . ^۵
ـ اُنس و اُلفت يافتن با مسجد ، در واقع اُنس و اُلفت يافتن با خداست . ^۶