۳۲۳.صحيح البخارى ـ به نقل از ابو ذر ـ :گفتم : اى پيامبر خدا! نخستين مسجد روى زمين ، كدام است ؟
فرمود : «مسجد الحرام» .
گفتم : سپس كدام ؟
فرمود : «مسجد الأقصى» .
گفتم : فاصله زمانى ميان [ساختن] آن دو چه قدر است ؟
فرمود : «چهل سال» .
۳۲۴.الكافى ـ به نقل از ابو حمزه ثُمالى ـ :در مسجد الحرام به امام باقر عليه السلام گفتم : از چه رو ، خداوند ، مسجد الحرام را «عتيق» ناميده است؟
فرمود : «هر خانه اى را كه خداوند بر روى زمين پديد آورد ، صاحب و ساكنانى دارد كه در آن به سر مى برند ، جز اين خانه كه هيچ كس در آن سُكنا ندارد و آن را صاحبى غير از خداى عز و جل نيست ، و آن ، آزاد است » . ۱
آن گاه فرمود : «خداوند ، آن را قبل از [ساير] آفريده ها پديد آورد و سپس ، زمين را خلق كرد و از زير آن ، زمين را گسترانْد» .
۳۲۵.تفسير العيّاشى ـ به نقل از سلام حنّاط ، از مردى ـ :از امام صادق عليه السلام در باره مسجدهايى كه داراى فضيلت هستند ، پرسيدم . فرمود : «مسجد الحرام و مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله » .
۳۲۶.الكافى ـ به نقل از معاويه بن عمّار ـ :امام صادق عليه السلام فرمود : « هنگام ورود به مسجد الحرام ، پابرهنه ، با آرامش و وقار و فروتنى وارد شو كه هركس فروتن وارد شود ، اگر خدا بخواهد ، بخشيده مى گردد» .
گفتم : فروتنى چيست ؟
فرمود : «آرامش است . با تكبّر ، وارد آن مشو . پس هرگاه به درِ مسجد رسيدى ، بِايست و بگو : سلام ما و رحمت و بركت هاى خدا بر تو ، اى پيامبر ! به نام خدا و با يارى خدا . و [من ]از خدا[يم ]و آنچه خدا بخواهد . سلام بر پيامبران و فرستادگان خدا ! و سلام بر پيامبر خدا! و سلام بر ابراهيم ! ستايش ، خدا را كه پروردگار جهانيان است .
پس هرگاه وارد مسجد شدى ، دست به سوى آسمان بردار و رو به كعبه كن و بگو : خداوندا! من در اين جايگاه و در ابتداى مناسك حجّم ، از تو مى خواهم كه توبه ام را قبول كنى و از خطاهايم درگذرى و بار گران گناه را از دوشم بردارى . ستايش ، خداوندى را كه مرا به خانه بسيار محترم خود ، كعبه ، رساند . خداوندا! من تو را گواه مى گيرم كه اين جا ، خانه بسيار محترم توست كه آن را جايگاه اجتماع مردم و محلّى امن و بابركت و مايه هدايت جهانيان گردانيدى . خداوندا! اين بنده ، بنده توست و اين سرزمين ، سرزمين توست و اين خانه ، خانه توست . من ، در جستجوى رحمتت و به قصد اطاعتت و گوش به فرمانت و خوش دل از تقديرت آمده ام . همچون درمانده بيمناك از كيفرت ، از تو درخواست مى كنم . خداوندا! درهاى رحمتت را به رويم بگشا و مرا به راه فرمانبرى و خشنودى خود ، وا دار » .